ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

ΕΠΙ-ΣΚΕΨΕΙΣ:

12 Φεβρουαρίου 2008

ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ -Ύμνος εις Δία

Από το Περιοδικό "Ρομφαία", αναδημοσιεύουμε τον Ύμνο του Κλεάνθους στον Δία. Ο ύμνος αυτός -έργο φιλοσόφου- αποτελεί ένα πραγματικό δοκίμιο πάνω στον Δία και τις ιδιότητές του. Δημοσιεύεται το αρχικό κείμενο αποκατεστημένο, και η απόδοσή του. Επιμέλεια και σύγχρονη απόδοση: Γιώργος Λαθύρης.

ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ

Ύμνος εις Δία


Κύδιστε αθανάτων πολυώνυμε παγκρατές αίεί, Ενδοξώτατε των Αθανάτων, πολυώνυμε Ζευ, εσαεί Παντοδύναμε,
Ζευ, φύσεως αρχηγέ, νόμου μέτα πάντα κυβερνών, αρχηγέ της Φύσεως, Συ πού τα πάντα κυβερνάς σύμφωνα με τον Νόμο,
χαίρε· Σέ γαρ πάντεσσι θέμις θνητοίσι προσαυδάν. χαίρε- διότι είναι θεμιτό σε όλους τους θνητούς να σού απευθύνουν ύμνους.
Εκ Σού γαρ γένος εσμέν, ήχου μίμημα λαχόντες Από Σε αληθώς γεννηθήκαμε και μόνοι εμείς μεταξύ όλων των θνητών όντων πού ζουν
μούνοι, όσα ζώει τε και έρπει θνήτ' έπι γαίαν. και κινούνται επί Γης, λάβαμε το χάρισμα να μιμούμαστε τον ήχο τού λόγου Σου.
Σού τε καθυμνήσω και σον κράτος αιέν αείσω. Θα σε υμνήσω λοιπόν και δεν θα πάψω διαρκώς να υμνώ την κυρίαρχη δύναμη Σου.
Σοί δη πας όδε κόσμος, έλισσόμενος περί γαίαν Σε Σένα πράγματι υπακούει όλος ό ελισσόμενος περί την Γαίαν Κόσμος και βαδίζει
πείθεται, ή κεν άγης, και εκών υπό σείο κρατείται. όπου Εσύ τον οδηγείς, και με την θέληση του αφήνεται να κυβερνάται από Εσέ.
Τοίον έχεις υποεργόν ανικήτοις ενί χερσίν Έχεις τέτοιο αποτελεσματικό μέσο στα ανίκητα χέρια Σου
αμφήκη, πυρόεντα, αεί ζώοντα κεραυνόν. τον αμφίστομο, πύρινο, τον παντοτινά ζώντα κεραυνό.
Του γαρ υπό πληγής φύσεως πάντ' έργα <τελείται> Διότι τα πάντα στη Φύση συντελούνται από την δική σου δόνηση,
ώ συ κατευθύνεις κοινόν λόγον, ός δια πάντων καθώς μέσω αυτού κατευθύνεις τον κοινό Λόγο, ό όποιος κυκλοφορεί
φοιτάι, μιγνύμενος μεγάλοις μικροίς τε φάεσσιν μες απ' όλα, αναμιγνυόμενος τόσο με τα μεγάλα όσο και με τα μικρά φώτα
ώ συ τόσος γεγαώς ύπατος βασιλεύς δια παντός. Εσύ είσαι ό ύπατος βασιλεύς τού Παντός.
Ουδέ τι γίγνεται έργον επί χθονί σου δίχα, δαίμον, Κανένα έργο δεν επιτελείται επί της Γης χωρίς Εσέ, ώ Δημιουργέ,
ούτε κατ' αιθέριον θείον πόλον, ούτ' ένι πόντω ούτε ψηλά στο αιθέριο θείο στερέωμα, ούτε στη θάλασσα,
πλην οπόσα ρέζουσι κακά σφετέρησιν ανοίαις. πλην εκείνων των κακών πού πράττουν ορισμένοι μες στην ανοησία τους.
Αλλά Συ και τα περισσά επίστασαι άρτια θείναι Αλλά Συ γνωρίζεις πώς να κάνεις άρτια τα περιττά και να επιβάλλεις
και κοσμείν τα άκοσμα, και ου φίλα σοι φίλα εστίν. την τάξη όπου επικράτησε ή αταξία, αποκαθιστώντας την φιλότητα παντού.
Ωδε γαρ εις εν πάντα συνήρμοκας εσθλά κακοίσιν, Διότι πράγματι συνήρμοσες όλα τα καλά μαζί με τα κακά σε μια αρμονική ενότητα,
ώσθ' ένα γίγνεσθαι πάντων λόγον αιέν εόντα, με τέτοιον τρόπο ώστε να διαμορφώνεται μία και μόνη αιώνια λογική σε όλα τα όντα,
όν φεύγοντες εώσιν όσοι θνητών κακοί είσίν, την οποία προσπαθούν ν' αποφύγουν όσοι από τους θνητούς είναι κακοί,
δύσμοροι, οί τ' αγαθών μεν αεί κτήσιν ποθέοντες κι επιθυμούν διαρκώς, οι κακόμοιροι, την απόκτηση υλικών αγαθών,
ούτ' εσορώσι θεού κοινόν νόμον, ούτε κλύουσιν, χωρίς να βλέπουν ούτε να ακούν τον κοινό θείο Νόμο, ενώ αν υπάκουαν
ώ κεν πειθόμενοι σύν νώ βίον εσθλόν έχοιεν. με κατανόηση σε αυτόν τον Νόμο, θα είχαν ευτυχισμένη ζωή.
Αύτοι δ' αύθ' ορμώσιν άνοι κακόν άλλος επ' άλλο, Άλλα αυτοί ορμούν, χωρίς να βλέπουν καλό, από το ένα κακό στο άλλο· άλλοι
οι μεν περί δόξης σπουδήν δυσέριστον έχοντες, επιδίδονται με σπουδή ν' αποκτήσουν δόξα, οδηγούμενοι σε λυπηρές έριδες,
οι δ' επί κερδοσύνας τετραμμένοι ουδενί κόσμω άλλοι επιδίδονται πέρα από κάθε μέτρο στο κυνήγι του κέρδους,
άλλοι δ' εις άνεσιν και σώματος ηδέα έργα άλλοι αφοσιώνονται στην άνεση και τις ηδονές του σώματος, και άλλοι,
<αλλά κακοίς επέκυρσαν>, επ' άλλοτε δ' άλλα φέρονται, τέλος, άγονται και φέρονται σε παντοειδή πράγματα, αποκτώντας
σπεύδοντες μάλα πάμπαν εναντία τώνδε γενέσθαι. στο τέλος ακριβώς το αντίθετο από εκείνο που επιζητούσαν με πάθος.
Αλλά Ζεύ, πάνδωρε, κελαινεφές αρχικέραυνε, Άλλα, Ζευ, Συ ό παρέχων κάθε δώρο, δυσθεώρητε, άρχοντα του κεραυνού,
ανθρώπους <μέν> ρύου απειροσύνης από λυγρής σώσε τους ανθρώπους από την θλιβερή άγνοια τους, διώξε την μακρυά
ήν Σύ, Πάτερ, σκέδασον ψυχής άπο, δός δε κυρήσαι από την ψυχή τους, ω Πάτερ, και κάνε να κυριαρχήσει μέσα του
γνώμης, ή πίσυνος Σύ δίκης μέτα πάντα κυβερνάς ή απόφαση ν' ακολουθήσουν την Οδό πού Εσύ με δικαιοσύνη κυβερνάς,
όφρ' αν τιμηθέντες αμειβώμεσθά Σε τιμή, έτσι ώστε όταν εμείς αξιωθούμε τα δώρα Σου, να σού αποδώσουμε τις πρέπουσες
υμνούντες τά Σά έργα διηνεκές, ως επέοικεν τιμές, υμνώντας στο διηνεκές τα έργα σου, όπως επιβάλλεται στους θνητούς,
θνητών εόντ', επεί ούτε βροτοίς γέρας άλλο τι μείζον επειδή δεν υπάρχει ανώτερη τιμή στο σύμπαν ούτε για τους ανθρώπους
ούτε θεοίς, ή κοινόν αεί νόμον έν δίκη υμνείν.- ούτε για τους θεούς από το να υμνούν εν δικαιοσύνη τον αιώνιο κοινό Νόμο.-

Σύγχρονη απόδοση: Γιώργος Λαθύρης


* Κλεάνθης: Στωικός Φιλόσοφος του 4ου - 3ου π.α.χ.χ. αιώνα, μαθητής και διάδοχος του Ζήνωνος. Τον Ύμνο διασώζει ό Ιωάννης Στοβαίος στο Ανθολόγιον. Εδώ δημοσιεύεται πλήρως αποκατεστημένος.

ΠΗΓΗ: 12830