ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ

ΕΠΙ-ΣΚΕΨΕΙΣ:

Αρχειοθήκη Κειμένων

23 Νοεμβρίου 2007

«Θείσκοι» κι’ ελληνίσκοι «α-θείσκοι» της αισχύνης της παραπληροφόρησης.

Επαναποστολή υπό τύπον ανοικτής επιστολής προς περιοδικόν ΔΑΥΛΟΣ – υπ’ όψιν εκδότου αρχισυντάκτου - της πρό πενταμήνου αποσταλείσης επιστολής μου– υπ’ όψιν διευθυντού σύνταξης – πού παρέμεινε αναπάντητη.


Κύριε εκδότα – αρχισυντάκτα,

Από επιβαλλόμενη εμμονή, λόγω χρέους εθνικής Ελληνικής συνείδησης, δημοσίευσης της απάντησής μου πρός το άρθρο τού κυρίου Αυγερινού «Ο ΘΕΙΣΜΟΣ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ» πού δημοσιεύτηκε στο τεύχος 302 τού Μαίου 2007 τού έγκριτου περιοδικού σας, σας επαναποστέλλω την από 20.6.07 απαντητική επιστολή μου κι’ επαφίεμαι στο κριτήριο της αντικειμενικότητας πού οφείλει να σας διακρίνη και να σας φωτίζη στο δύσκολο καθήκον της διάκρισης τού καλόπιστου διαφωτισμού από την παραπληροφόρηση και τον απροκάλυπτο πλέον προσηλυτισμό πρός την αθεία πού έχουν αξαπολύσει εδώ και τρία χρόνια οι αρθρογράφοι τού Δαυλού πρός τους αναγνώστες του ΑΝΕΥΘΥΝΑ – ΑΤΕΚΜΗΡΙΩΤΑ – ΜΕ ΣΩΡΕΙΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΑΝΑΛΗΘΩΝ ΔΟΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

.............................................................................................


Ασφαλώς τόσο η λέξη, όσο και η έννοια «Θεός» είναι δημιούργημα τού ανθρώπου.

Όμως από πού ξεκίνησε η σύλληψή της ;

Μόνον από την ανάγκη εξήγησης τού φαινομένου τού θανάτου, όπως αναφέρει ο κύριος Αυγερινός, ή μόνον από την απληστία κατάχρησης εξουσιασμού των λαών από τούς αρχιερείς των διαφόρων θρησκειών, όπως διατείνονται οι άθεοι ;

Καί η ανάγκη εξήγησης τού φαινομένου της δημιουργίας ;

Σε εκείνη τη μνημειώδη φράση του τι λέει ο παππούς της φιλοσοφίας Ηράκλειτος ;

‘Οτι δεν υπάρχουν θεοί ;

Όχι, βέβαια.

Απλά, ότι «τόνδε τον κόσμον ουδείς των θεών η των ανθρώπων εποίησεν....»

Άρα ο Ηράκλειτος ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ την ύπαρξη «θεών», ασχέτως προέλευσης - καταγωγής καί δεν διαπράττει το τραγικό λάθος να τούς αποκαλέση «θείσκους» όπως ανερυθρίαστα το κάνει ο αρθρογράφος σας.

Καί ο Ευριπίδης ;

Ο άριστος, κατά την προσωπική μου γνώμη, τραγωδός, εκφραστής τού ακρογωνιαίου λίθου της Ελληνικής συμπαντικής φιλοσοφίας περί τού «θείου» αντίληψης, πού μάς αφήνει άφωνους, κατάπληκτους αλλά καί βαθύτατα ικανοποιημένους από την αρμονική σύλληψη τού λόγου του διά των αισθήσεων καί τού νοός μας ταυτοχρόνως, ήτοι διά της ΚΟΙΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ

όταν βάζει στο στόμα τού θεού Διονύσου τη φράση "Κούφα γαρ δαπάνα νομίζειν ισχύν τόδ' έχειν ότι ποτ' άρα το δαιμόνιον, το τ' εν χρόνω μακρώ νόμιμον αεί φύσει τε πεφυκός", πού σημαίνει

"Διότι είναι παράλογα άσκοπη η προσπάθεια εξήγησης - αποκάλυψης της ουσίας (της ισχύος) του, αφού το θείον νομιμοποιείται στον χρόνο τον αιώνιο καί μέσα στη φύση είναι εμφυτευμένο"

Στό έργο αυτό ο κορυφαίος, κατά την προσωπική μου αντίληψη, Έλλην τραγωδός καί μέγας φιλόσοφος Ευριπίδης βάζει στο στόμα τού θεού Διονύσου, μέσα σε μία μόνο πρόταση το νόημα τής περί τού θείου αντίληψης, ασχέτως θρησκευτικής πίστης ή όχι, όλων ανεξαιρέτως των προγόνων μας, από τούς Ορφικούς, τον Όμηρο και τον Ησίοδο, μέχρι τών ημερών του, ημερών Σωκράτη και Πλάτωνα, περνώντας από τον Ηράκλειτο και όλους τούς προσωκρατικούς, μέσα σε εκείνο το μνημειώδες και θεμελιώδες αξίωμα (προσοχή, όχι δόγμα!) πού καμμία θρησκεία ή θεισμός ή αθεία δέν μπόρεσε, δεν μπορεί και δεν θα μπορέση, όχι μόνο να καταρρίψη αλλά ακόμα και να αμφισβητήση, προσκομίζοντας - προτείνοντας κάτι πιθανώτερο... [ σαν τί ;] αφού δέν υπάρχουν επιχειρήματα λογικώτερα ή ευλογοφανέστερα από αυτό το απαύγασμα 12,7 δισεκατομμυρίων ετών σοφίας (όση η ηλικία τού σύμπαντος κατά τούς αστροφυσικούς)

Στό θεμελιώδες αυτό αξίωμα στηρίχτηκε, κατά τη γνώμη μου, η κοσμοθεώρηση καί η περί θείου αντίληψη των προγόνων μας αρχαίων Ελλήνων, ασχέτως βαθμού θρησκευτικής πίστης & φανατισμού.

Σε αυτή τη μικρή φράση ότι "το θείον νομιμοποιείται στον χρόνο τον αιώνιο καί μέσα στη φύση είναι εμφυτευμένο"

Έτσι ονομάτισαν κι' έταξαν συμβολικά τούς θεούς τους προστάτες - θεματοφύλακες τών φυσικών συμπαντικών νόμων (και, φυσικά, όχι "δημιουργούς" τού κόσμου)

Καιρός είναι, θαρρώ, να έρθη στο φώς αυτή η αλήθεια γιά την περί θείου αντίληψη καί κοσμοθεώρηση των αρχαίων Ελλήνων, ότι δηλαδή ΟΠΟΙΟΣ ΑΠΑΡΝΕΙΤΑΙ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΑΠΑΡΝΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ

Καί να λάβουν θαρραλέα θέση με έλλογα επιχειρήματα όλοι οι πολέμιοι, από τούς δυστυχείς αμνούς τού χριστιανισμού μέχρι τους «ευτυχείς» αθέους πού, δυστυχώς, μετά λύπης διαπιστώνω από προσωπική εμπειρία ότι είναι φανατικώτεροι, άτεγκτοι και λυσσωδώς επιθετικώτεροι από τούς χριστιανούς.

Καί γιά να προωθήσω λίγο τον διάλογο προχωρώ στην ανάλυση.

Τί είναι τελικά αυτό το "θείον" ; Πώς προσδιορίζεται ;

Κατά μέσην εχέφρονα αντίληψη, θαρρώ, θα πρέπη να τού αποδοθή ο όρος της μοναδικής δύναμης παραγωγής και αναπαραγωγής των στοιχείων πού αποτελούν τη Φύση (ανόργανα - ενόργανα - φυτά - ζώα - άνθρωπος). Η διεργασία αυτής της φυσικής υπερδύναμης ναί μέν κατανοήθηκε - κατανοείται καί μελετήθηκε - μελετάται από τον άνθρωπο διά της επιστήμης, όμως αυτή η ίδια η επιστήμη δεν κατώρθωσε ποτέ στά χέρια τού ανθρώπου να υποκαταστήση τη δημιουργία.

Άς απαντήσουν, παρακαλώ, οι ά-θεοι επιστήμονες, ερευνητές, λόγιοι.

"Μπόρεσε - θα μπορέση ποτέ ο άνθρωπος να ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΗ ένα κύτταρο, μιά παπαρούνα, έναν δυόσμο, μιάν αμοιβάδα, έναν ζώντα οργανισμό ; Ακόμα κι' ο κλωνισμός ή τα "μεταλλαγμένα" δεν είναι τίποτα άλλο από απλή διασταύρωση (μπόλιασμα) αναπαραγωγής φυσικών διεργασιών. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

Εξ' ού και τολμώ έναν ορισμό (υποκείμενο σε κάθε καλοπροαίρετο αντίλογο)

"ΘΕΙΟΝ" = "Η υπερβαίνουσα τις ανθρώπινες δυνατότητες αντίληψης - εξήγησης - γνώσης ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ να παράγη, να παράγεται και να διαιωνίζεται"

Αυτό το "θείον" της Φύσης οι αρχαίοι Έλληνες, με τον ευφυή και βαθύτατα φιλοσοφημένο στοχασμό πού τούς διέκρινε, ως πρός τον σχεδιασμό - επιμερισμό τών μερών του απέδωσαν στούς θεούς τους τού Πανθέου (καί όχι Δωδεκαθέου, όπως εσφαλμένως αποδίδεται), τούς οποίους έταξαν φρουρούς - σύμβολα - θεματοφύλακες της τήρησης κι' εφαρμογής τών συμπαντικών νόμων της ΦΥΣΗΣ.

Οι Έλληνες φιλόσοφοι δεν ήταν τόσο αφελείς όσο οι σημερινοί εξ αποκαλύψεως, ή υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως, ή, έστω, εσφαλμένης αυτογνωσίας, άθεοι. Αρχίζοντας από τον Ηράκλειτο, όπου σε πλειάδες αποσπασμάτων του αναφέρεται με άκρατο σεβασμό στούς πατρώους θεούς, καί φτάνοντας μέχρι τον Σωκράτη, ο οποίος ΟΥΤΕ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ δεν τούς αμφισβητεί και δεν τούς απαρνείται.

Καιρός είναι να πάψη κάποτε αυτή η παραπληροφόρηση, η παραπλάνηση τού αναγνωστικού κοινού σχετικά με την περί θείου αντίληψη των Ελλήνων φιλοσόφων. ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΘΕΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ, όσο κι' άν πασχίζουν να τούς παρουσιάζουν έτσι οι σημερινοί άθεοι ή αγνωστικιστές. Αλλο ΑΘΡΗΣΚΟΣ, με την έννοια της μή συμμετοχής (ενδεχομένως) στις θρησκευτικές τελετές, κι' άλλο ΑΘΕΟΣ.

Σχετικά με την «εκκλησία των Ελλήνων» από όπου με αγανάκτηση άντλησε ένα (όντως) ταλιμπανικού τύπου απόσπασμα ο κύριος Αυγερινός, ασφαλώς και δεν διαφέρει από τις αντίστοιχες «εκκλησίες» των άλλων θρησκειών [άν δεν είναι όργανο προβοκάτσιας, όπως πολύ σωστά υποψιάζεται ο συγγραφέας] Όμως από αυτήν την ακραία περιθωριακή θέση, μέχρι τού να βάζη στον ίδιο τορβά Χριστιανούς και Πανθειστές, η επιμέτρηση, θαρρώ, είναι τόσο άτοπη, όσο το να επιχειρή να ανέβη με το καγιάκ του τον καταρράκτη τού Νιαγάρα. Μέ άλλα λόγια, να αναγάγη την Επιστήμη από μαθήτρια και θεραπαινίδα της ΘΕΙΑΣ ΦΥΣΗΣ σε δασκάλα και αφέντρα της.

Ναί, αλλά «τα πάντα ρεί» - το ποτάμι δεν πηγαίνει πίσω...θα πούν οι άθεοι

Ασφαλώς και «τα πάντα ρεί»

Όμως τι κουβαλάει το ποτάμι, κύριοι ;

Νεράκι, κουβαλάει.....

Τό ίδιο νεράκι πού κουβάλαγε καί τότε....

Ίσως λίγο πιό μολυσμένο σήμερα, αλλά.......νεράκι....

Κι' όταν κάποιος βγαίνει να πή "Σταθείτε, ρε παιδιά, το σημερινό ύδωρ είναι άνυδρο" το πρώτο πράγμα πού θα τού ζητηθή θα είναι να το αποδείξη...

Πράγμα αδύνατο....

Αφού ούτε ο Κάντ, ούτε ο Σάρτρ, ούτε οι ανά τον κόσμο σύγχρονοι φιλόσοφοι, καί βεβαίως, ούτε τα αντίστοιχα παπαδαριά μπορουν να αποδείξουν την ύπαρξη, ή την μή ύπαρξη τού "Θεού".

Είναι μεγαλόσχημο σήμερα, συνάμα κολακευτικό γιά τον ανθρώπινο εγωκεντρισμό, είναι δυναμικό, πρωτότυπο, πρωτοποριακό, γενναίο (ίσως), είναι της μόδας, θά έλεγα, να δηλώνης άθεος με την έννοια ότι δεν πιστεύεις στην ύπαρξη θεού.

Όμως άθεος, με την έννοια ότι δεν πιστεύεις στο ΘΕΙΟΝ, το "Φύσει πεφυκός" κατά τούς αρχαίους Έλληνες...(;)

.........Δύσκολο.......

.........Πολύ δύσκολο να το πιστέψης κι' εσύ ο ίδιος, κύριε Αυγερινέ, πόσο μάλλον να κάνης τούς άλλους να το πιστέψουν.....

Άφησε, λοιπόν, ήσυχους τους Πανθειστές να κάνουν τις σπονδές τους κατά τα ειωθότα πρός τους πατρώους θεούς, πού γι' αυτούς δεν είναι τίποτα παραπάνω από σύμβολα καί θεματοφύλακες των συμπαντικών νόμων της ΘΕΙΑΣ ΦΥΣΗΣ και μήν κάνης το μοιραίο λάθος να τούς ταυτίζης με τους δογματιστές Χριστιανούς, τούς φανατικούς Ισλαμιστές, ή τούς δόλιους Ιουδαίους. Είναι σαν να ταυτίζης τα διαμάντια με τα κάρβουνα.

Καί γιά να το πώ διαφορετικά, ακόμα κι' άν σε δυσαρεστήσω, παρ' όλο πού δεν έχω αυτήν την πρόθεση : Είναι σαν να συντάσσεσαι με τα κάρβουνα κόντρα στά διαμάντια. Διότι μέσα στην αγκαλιά της ΘΕΙΑΣ ΦΥΣΗΣ το διαμάντι τού συμβολισμού τού Παν-θέου, Παν-θείου είναι και παραμένει παγκοσμίως μόνη η Ελλάδα τού Ελληνισμού. Καί τούτο διότι στην αρχαία Ελλάδα δεν επικρατούσε "κάποιο κλίμα ελευθερίας", όπως αναφέρεις, αλλά ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Περίτρανη απόδειξη ότι δεν υπήρχαν εξουσιαστές αρχιερείς, όπως σε όλες τις υπόλοιπες θρησκείες, αλλά μόνον απλοί ιερείς [...ΚΑΙ ΙΕΡΕΙΕΣ (sic], απλοί πολίτες πού εναλάσσονταν στην άσκηση τού λειτουργήματός τους. Αυτός ήτανε, καί είναι, ο θεισμός τών Ελλήνων από τούς απλούς ανθρώπους μέχρι τούς επιστήμονες και τούς φιλοσόφους. Άς μήν κάνουμε οι νεοέλληνες το μοιραίο λάθος (επαναλαμβάνω) της παραπληροφόρησης των καλοπροαίρετων συνελλήνων πού εγκαταλείπουν τα δόγματα. Έχετε κάθε δικαίωμα να δηλώνετε άθεος, ακόμα κι' άν αισθάνεστε απλά αγνωστικιστής ή σκεπτικιστής. Όμως δεν έχετε κανένα δικαίωμα να μειώνετε και να αποκαθηλώνετε την ιερότητα τού άδολου Ελληνικού Πανθέου, πόσο μάλλον να το εξομοιώνετε με τις δόλιες δογματικές θρησκείες. Άν γιά σάς ο Ζεύς, ο Ποσειδών, ο Απόλλων, η Ήρα, η Αθηνά....ήτανε "θείσκοι" καί ανερυθρίαστα τούς βάζετε στο ίδιο καλάθι με τούς Αλλάχηδες, τούς Γιαχβέδες και τούς Ναζωραίους, γιά εμάς, τα πολλά εκατομμύρια Έλληνες (στη συνείδηση) ήτανε και παραμένουν ιερά σύμβολα, θεματοφύλακες των συμπαντικών νόμων της ΘΕΙΑΣ ΦΥΣΗΣ. Υμείς, αντιθέτως, κύριε Αυγερινέ, ύστερα από αυτή σας την πράξη, προβάλλεστε στά μάτια μας και στις συνειδήσεις μας σάν ένας Ελληνίσκος αθείσκος.

Όσο γιά τον διευθυντή σύνταξης τού Δαυλού πού, καθ ομολογίαν του, συμφωνεί 100% μαζί σας, τί να πώ ;

Όταν επανεκδώση το βιβλίο του «Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ» να βάλη σαν νέο τίτλο «Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ Α-ΘΕΩΝ» ή «Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΘΕΙΣΚΩΝ» ;;;;;

Με ειλικρίνεια

Ζείρων

Μαδαγασκάρη

20 Νοεμβρίου 2007

ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ.... ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΤΩΡΑ !

Πρέπει επιτέλους να συνδέουμε την υπάρχουσα πραγματικότητα με την γνώση του παρελθόντος γιατί οι καταστάσεις που νομίζουμε ότι βιώνουμε για πρώτη φορά δεν είναι τίποτε άλλο από μια σειρά καταστάσεων οι οποίες υπάρχουν σε κάποιο αιθερικό επίπεδο και γειώνονται με κάποια σειρά ακολουθώντας κάποιους αόρατουςε κύκλους.

Η μελέτη αυτών των κύκλων εξετάζεται από την Αστρολογία γιατί μπορούμε πολύ εύκολα να μελετήσουμε τους αόρατους κύκλους μελετώντας τους ορατούς κύκλους των αστέρων και πλανητών που γράφονται στις 4 διαστάσεις (3 του χώρου και 1 του χρόνου).

Η Αστρολογία πολεμήθηκε από την σύγχρονη "επιστήμη", αλλά αυτό και μόνο θα πρέπει να μας κάνει να προβληματιστούμε για το πόσο χρήσιμη επιστήμη είναι πραγματικά, γιατί πλέον γνωρίζουμε ότι στην εποχή μας αυτά που έχουν πραγματική αξία και μπορούν να μας δώσουν την δύναμη να απελευθερωθούμε, είναι αυτά που η Παγκόσμια Κυβέρνηση με όπλο της την υποχθόνια επιστήμη (αυτή που δεν υπηρετεί την εξέλιξη των όντων του Σύμπαντος Κόσμου) πολεμάει.

Μια μεγάλη προσπάθεια ξεκινάει από τον Ονάσανδρο και σας καλεί όλους να συμβάλετε ενεργά σε αυτήν, προκειμένου να συνδεθεί η γνώση του παρελθόντος με την σημερινή κατάσταση, ώστε όλοι να μπορούμε να γίνουμε πραγματικοί Ενεργοί Πολίτες.

Για να διαβάσετε τη πρώτη ανάρτηση από αυτήν τη σαειρά και να μάθετε περισσότερα για αυτήν τη νέα προσπάθεια παρακαλούμε επισκεφθείτε:
http://onasandros.blogspot.com/2007/11/blog-post_20.html

Ευχαριστώ
Ονάσανδρος

ΓΙΑΤΙ Ο ΘΕΟΣ ΗΤΑΝ ΤΟΣΟ ΣΚΛΗΡΟΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΦΙΔΙΑ. ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ [ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΝΟΕΡΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ]

Άρθρο του Clarence Darrow (1857-1938), έτους 1929

(Αμερικανός δικηγόρος, λέκτορας και συγγραφέας. Μέγας σκεπτικιστής.)

Τελευταία έχω διερωτηθεί αρκετά γύρω από μια θεολογική ερώτηση που ίσως είναι δυνατόν κάποιος αναγνώστης να απαντήσει. Ίσως κάποιος άλλος να έχει βρει το μπελά του μ’ αυτήν πρωτύτερα, αλλά εγώ δεν έχω δει αυτό το θέμα ποτέ γραμμένο και είναι δυνατό να είναι καθαρά δική μου ανακάλυψη. Είναι φυσικό ότι ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για τη θρησκεία και έχω μελετήσει καλά την Γένεσιν, όπως κάθε ένας οφείλει να το κάνει. Το πώς προήλθε το ανθρώπινο γένος, για να μη μιλήσουμε για τη Γη, καθίσταται πολύ απλό ερώτημα στο θεόπνευστο βιβλίο.

Όταν ο Θεός εποίησε τον Αδάμ κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο που μπορούσε, μετά ανακάλυψε ότι ο Αδάμ ήταν μόνος, και γι’ αυτό έφτιαξε την Εύα για να του κάνει παρέα. Μετά πλέον δεν ήταν ποτέ ξανά μοναχός του. Ο Θεός επίσης δημιούργησε όλα τα είδη των φυτών και των ζώων, και ανάμεσα σ’ όλα τα ζώα έφτιαξε «τον όφιν» (το φίδι), και είτε ο Θεός είτε ο γραμματέας του ή κάποιος άλλος, είπε ότι το φίδι ήταν το «ευφυέστερον» από όλα τα ζώα του αγρού. Εννοείται πως αν εξαιρέσουμε αυτή την ιστοριούλα, με μεγάλη δυσκολία θα πίστευα ότι το φίδι ήταν το πιο έξυπνο από τα ζώα. Τουλάχιστον δεν έχει το μυαλό που πολλά άλλα ζώα διαθέτουν. Παρ’ όλα ταύτα, αυτό δεν είναι το σημείο που με απασχολεί. Ο Θεός έβαλε τον Αδάμ και την Εύα στον κήπο και τους έδωσε δικαίωμα να τρώνε τα πάντα εκτός από τον καρπό του Δένδρου της Γνώσεως. Αυτό μου φαίνεται αρκετά εύλογο, αφού οι εκλεγμένοι πράκτορες του Θεού εδώ στη Γη είναι πάντοτε απασχολημένοι με το να εμποδίζουν τον κόσμο από το να φάγει αυτό τον καρπό. Σ’ αυτή την προσπάθεια έχουν καταπληκτική επιτυχία. Αλλά αυτό όπως και πριν δεν είναι το κύριο σημείο. Μια μέρα το φίδι ήλθε στην Εύα και της είπε κάτι για να φάει αυτό τον απαγορευμένο καρπό. Εκεί λοιπόν η Εύα είπε στο φίδι —η γλώσσα στην οποία συνομίλησαν δεν έχει καταγραφεί— ότι ο Θεός της είχε πει, ή τουλάχιστον τον είχε ακούσει αφού απ’ αυτόν προήλθε: «Εσείς δεν θα φάτε απ’ αυτόν ούτε θα τον αγγίξετε για να μην αποθάνετε.». Και τότε λοιπόν το φίδι λέγει ότι ακόμα και αν έτρωγε δεν θα απέθνησκε. Ούτε αυτό με ενδιαφέρει. Ποιος έχει δίκιο θα το αφήσω μεταξύ του Θεού και του φιδιού. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Αδάμ και η Εύα άκουσαν τη φωνή του Θεού που περιπατούτε μέσα στον κήπο κατά το δειλινό εκείνης της ημέρας και κρύφτηκαν ανάμεσα στα δένδρα. Και ο Θεός μίλησε στον Αδάμ και τους ρώτησε γιατί έφυγαν να κρυφτούν, και ο Αδάμ απάντησε επειδή ήταν γυμνοί. Σ’ αυτό το σημείο ο Θεός είχε ένα προαίσθημα ότι δεν θα είχαν ανακαλύψει πως ήταν γυμνοί εάν δεν είχαν φάγει τον απαγορευμένο καρπό. Ο Θεός ρώτησε τον Αδάμ γιατί τον έφαγε. Και ο Αδάμ έριξε όλο το βάρος στην Εύα που τον δελέασε. Και όταν ο Θεός μίλησε στην Εύα γι’ αυτό το ζήτημα, εκείνη έριξε όλες τις ευθύνες στο φίδι. Έτσι δεν έμεινε τίποτα για τον Θεό παρά να αναγγείλει καταδίκη, και αρχίζοντας από το φίδι του λέγει: «Είσαι καταραμένο πάνω από όλα τα ζώα και πάνω από κάθε θηρίο του αγρού. Πάνω στην κοιλιά σου θα προχωράς και χώμα θα τρως όλες τις μέρες της ζωής σου. Και θα βάλω εχθρότητα ανάμεσα σε σένα και την γυναίκα, και ανάμεσα στο σπέρμα σου και το δικό της σπέρμα. Αυτό θα σου συντρίψει την κεφαλή και συ θα του δαγκώσεις τη φτέρνα». Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μάθουμε πως το φίδι προχωρούσε πριν από αυτή την κατάρα, αλλά δεν υπάρχει τίποτα γι’ αυτό μέσα στη Γένεσιν ή κανένα άλλο μέρος του αγίου βιβλίου. Θα ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρον να μάθουμε πως το φίδι μετά απ’ αυτή τη στιγμή τα κατάφερε να ζει τρώγοντας χώμα, αλλά ούτε κι’ αυτό έχει ποτέ εξηγηθεί, μέχρις ότου οι φυσιοδίφες ανακάλυψαν ότι έτρωγε άλλες τροφές.

Μετά την αναγγελία της καταδίκης πάνω στο ερπετό, ο Θεός γύρισε στην Εύα και είπε: «Θα πολλαπλασιάσω σε μεγάλο πλήθος τις λύπες σου, τις θλίψεις σου και τους στεναγμούς σου. Με πόνους θα γεννάς τα παιδιά σου, θα εξαρτάσαι πάντοτε από τον άνδρα σου και η επιθυμία σου θα είναι του ανδρός σου και αυτός θα είναι ο κύριος σου.».

Όταν πλησίασε τον Αδάμ του είπε: «Επειδή άκουσες την κακή συμβουλή της γυναίκας σου και έφαγες από τον καρπό του δένδρου, από το οποίο και μόνον σου έδωσα εντολή να μην φας, καταραμένη θα είναι η γη με τα έργα σου. Με λύπες και κόπους θα κερδίζεις την τροφή σου από τη γη όλες τις μέρες τις ζωής σου. Αγκάθια και τριβόλια θα σου φυτρώνει η γη και θα τρέφεσαι με τα χόρτα του αγρού. Σε όλο το διάστημα της ζωής σου με τον ιδρώτα του προσώπου σου θα τρως το ψωμί σου, μέχρις ότου αποθάνεις και το σώμα σου επιστρέψει στη γη από την οποίαν έχεις πλασθεί. Διότι χώμα είναι το σώμα σου και στο χώμα θα καταλήξει και χώμα θα γίνει.».

Το χωρίο είναι λίγο ασαφές ως προς το λόγο για τον οποίον ο Αδάμ έγινε καταραμένος. Επειδή άκουσε τη γυναίκα του ή επειδή έφαγε τον καρπό; Αλλά και αυτό δεν αξίζει να συζητηθεί διεξοδικώς. Ένεκα αυτής της φοβερής θεολογικής αμαρτίας του φαγώματος του καρπού του δένδρου της γνώσεως, όλοι οι άνθρωποι από κει και πέρα εγεννήθηκαν με το προπατορικό αμάρτημα και μέσα στην αθλιότητα και προορίσθηκαν για τη φλεγόμενη κόλαση αιωνίως. Για περισσότερες λεπτομέρειες διαβάστε το βιβλίο Westminster Catechism ή οποιαδήποτε άλλη ορθόδοξη εγκεκριμένη πηγή (κατηχήσεως).

Καθένας με αίσθηση δικαιοσύνης ίσως να έλεγε ότι ο Αδάμ και η Εύα και το φίδι έλαβαν ότι τους άξιζε. Ότι η τιμωρία δεν επήκειτο μόνο για τον Αδάμ και την Εύα και το φίδι, αλλά και για όλους τους «απογόνους και κληρονόμους των» μέχρι της συντελείας του χρόνου. Προφανώς όμως ο Θεός μαλάκωσε λιγάκι, και έστειλε τον μονογενή του υιό για να σταυρωθεί έτσι ώστε οι άνθρωποι να ανακουφιστούν από τη φωτιά της κολάσεως και να εισέλθουν στη χαρούμενη κατάσταση της αιωνίας ευλογίας υπό τον μόνο και απλόν όρο ότι θα πιστεύουν αυτή την «ιστορία». Σίγουρα τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι πιο δεκτό απ’ αυτό, και δεν θα περίμενε κανείς καμιά μεγαλύτερη αμοιβή σε φτηνότερη τιμή. Αλλά αυτό δεν είναι έτσι.

Να τι είναι αυτό που με ενοχλεί. Επειδή λοιπόν ο Μέγας Ιεχωβάς μαλάκωσε και έστειλε τον μονογενή του υιό να αποθάνει στο σταυρό, όλοι εμείς σωθήκαμε από τη φωτιά της κολάσεως εκτός εάν είμαστε τόσο αμαρτωλοί και διεφθαρμένοι που να μην πιστεύουμε αυτή την «ιστορία». Αλλά τί τρέχει με την Εύα και το φίδι; Οι θυγατέρες της Εύας ακόμα φέρουν την κατάρα και κάθε μωρό που γεννιέται από τότε [ακόμη και μετά τον σταυρικό θάνατο του υιού του Θεού] έρχεται στον κόσμο με πόνους και ταλαιπωρίες της μάνας του, και όλα αυτά ένεκα της κατάρας που αποδόθηκε στην αρχική μητέρα του ανθρωπίνου γένους.

Και με το φίδι τί έγινε; Γιατί ο Θεός δεν έδωσε στην Εύα και στο φίδι μια ευκαιρία όταν ακόμα ασχολιόταν με αυτά τα πράγματα και είχε μαλακώσει η καρδιά του; Γιατί πρέπει όλα τα μικρά φιδάκια που έρχονται στον κόσμο, αιωνίως να είναι αναγκασμένα να προχωρούν πάνω στις κοιλιές τους αντί να περπατούν πάνω στις ουρές τους όπως πιθανόν να έκαναν πριν από την κατάρα; Γιατί άραγε πρέπει ακόμα το σπέρμα της γυναίκας [οι απόγονοί της] να συντρίβει τις κεφαλές ή τα στόματα των φιδιών με πέτρες ή άλλα αντικείμενα;

Εάν κανείς ήθελε να καθορίσει τα κίνητρα του Θεού όπως καθένας θα έκανε σε κάθε άλλη περίπτωση, θα έλεγε ότι κάποιο γρανάζι του Θεού ξεγλίστρησε ή ότι ο Θεός έχει κάποια ιδιαίτερη έχθρα εναντίον των γυναικών και των φιδιών.


Ο μεταφραστής

Διδάκτωρ Ιωάννης, Νεοκλής Φιλάδελφος, Μ. Ρούσσος

Καθηγητής Μαθηματικών

Ερευνητής Βιβλικών και Χριστιανικών ζητημάτων


ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

[ ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΝΟΕΡΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ ]

Αξιότιμον κοσμικήν ενέργειαν κυρίου Clarence Darrow (1857-1938),

Οδός Αειζώου πυρός

Αριθμός Τά πάντα ρεί

Πόλις Άγνωστος Γαλαξίας

Χώρα Σύμπαν

Κοινοποίηση. Διδάκτορα Ιωάννην, Νεοκλήν Φιλάδελφον, Μ. Ρούσσον

Αγαπητέ Clarence,

Απόλυτα συμερίζομαι τις απορίες σου καί τις επαυξάνω με τις δικές μου.

Θαρρώ πώς θα πρέπει εν πρώτοις να επιχειρήσουμε μία μικρή ανάλυση της ταυτότητας τής λέξης "Θεός". Εν συνεχεία διά της συγκριτικής επαγωγής ίσως κατορθώσουμε να οδηγηθούμε σε κάποια συμπεράσματα πού θα μας βοηθήσουν στην απάντηση των ερωτήσεών μας.

Έλα λοιπόν, φίλε μου, πρώτα να επικαλεσθούμε τη φώτιση τού ογδοντάκις παππού μας Σωκράτη. Μόνο πού γιά να γίνη αυτό θα πρέπη, εάν συμφωνής, να πάμε να τον βρούμε, έστω νοερά, με τη φαντασία μας να συμμετάσχουμε σε ένα διάλογο μαζί του. Συμφωνείς;

"Ναί;"

"Εμπρός λοιπόν, πάμε"

…………………………………………………………..

"Χαίρε Σώκρατες, της λογικής λογικώτερε, τών φιλοσόφων σοφώτατε"

"Χαίρετε κι' εσείς της σκέψης γυμνασίαρχοι Clarence καί Ζείρων"

Zείρ. "Υμετέρας σοφίας αιτούμενοι, ώ διδάσκαλε, τινας ρανίδας...."

Σω. "Λέγε, ρε Ζείρων, τι τρέχει, άσε τα λιβανίσματα"

Ζείρ. "Τό παιδί από δώ έχει κάποιες απορίες σχετικά με το θεό"

Σω. "Ν' ακούσω"

Clar. "Ποιός είναι ο θεός, ώ ιερέ μας πρόγονε;"

Σω. "Ο Ζεύς, βέβαια, καί πάψε τις προσφωνήσεις, φίλε"

Clar. "Nαί, καλά, βέβαια, τότε στήν εποχή σου στην Ελλάδα. Όμως εν συνεχεία ένας άλλος θεός πήρε τ' απάνω χέρι, ο Ζεύς έφαγε κουτρουβάλα από τον Όλυμπο μαζί με τη γυναίκα του, τά παιδιά του, τώρα ο κόσμος λατρεύει τον εβραίο IHVH, Γιαχβέ, ή Γιεχωβά, δέν τάμαθες εκεί μέσα στο Σύμπαν της κοσμικής ενέργειας πού κινείται το Είναι σου;"

Σω. "Κάτι άκουσα, κάποια παραμύθια, γιά κάποιον πού έφτιαξε, λέει, τον κόσμο σε επτά ημέρες καί βάλθηκα να κάνω καζούρα στον Ηράκλειτο, πού μας έλεγε ότι "τόνδε τον κόσμον ουδείς τών θεών ή ανθρώπων εποίησεν..".χά, χά, χά"

Ζείρ. "Γιά τον Αδάμ, την Εύα καί τον όφι άκουσες, δάσκαλε;"

Σω. "Ωραίο παραμύθι, μιά βραδυά πού δεν είχα ύπνο μού το διηγήθηκαν κι' αμέσως μ'έπιασε νύστα, αληθινά, πολύ ωραίο παραμύθι"

Cla."Πάνω σ' αυτό θέλουμε τη γνώμη σου, εξοχώτατε της γνώσης"

Σω. "Πέσε, φίλε, την ερώτηση κι' άσε τα κοσμητικά επίθετα, βγάζω σπυράκια"

Cla. "Τί γνώμη έχεις γι' αυτόν το θεό ; Θέλω να πώ, νά, πώς τον βρίσκεις σε σχέση με τον Δία ; Είναι πιό πραγματικός ; Πιό αληθινός;"

Σω. "Τί γένους είναι αυτός ο θεός ; Ποιό είναι το φύλο του ;"

Cla ."Άρρεν βεβαίως"

Σω. "Πολύ εύκολα ξεστομίζεις το "βεβαίως", φίλε. 'Εχει πέος; όρχεις; τά έχει δεί κανείς;"

Ζείρ.- Cla. "Μά........."

Σω. "Τί μά καί μού, ρε παιδιά, σάς ρώτησα άν τα έχει δεί κανείς, όπως βλέπουμε τα σχετικά τού Διός πάνω σε χιλιάδες αγγειογραφίες καί γλυπτά"

Cla. Όχι, απ' ότι ξέρω μόνο ο Μιχαήλ Άγγελος καί κάποιοι άλλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης τόλμησαν να ζωγραφίσουν το πρόσωπό του, μα γιά τα γεννητικά του όργανα, βρέ Σωκράτη, αυτό θα ήταν βλασφημία, υποθέτω"

Σω. Λάθος υποθέτεις, φίλε. Αυτός ο θεός δέν είπε ότι έκανε τον άνθρωπο "κατ' εικόνα καί ομοίωσή του "; Άν λοιπόν έφτιαξε, όπως ισχυρίζονται εβραίοι καί χριστιανοί, τον πρώτο άνδρα, τον Αδάμ, με πέος και όρχεις αυτό δέν σημαίνει ότι καί ο ίδιος διαθέτει αυτά τα όργανα ; Πού είναι η βλασφημία ; Πού είναι τα όργανά του;"

Ζεί. "Μά εσύ, ώ Σώκρατες, δέν μας διδάσκεις ότι όσο ξεφεύγουμε και απολυτρωνόμαστε από τη σάρκα τόσο προσεγγίζουμε το θείο, το άπειρο κάλλος;"

Σω. "Άλλο το θείο στην πνευματική του τελειότητα της φιλοσοφικής προσέγγισης, κι' άλλο ο θεός στην αφελή του θεώρηση ως υπαρκτού όντος, είτε τον σκαλίζει ο Πραξιτέλης είτε τον ζωγραφίζει ο Μιχαήλ Άγγελος, αγαπητέ Ζείρων. Γι' αυτό επιμένω στην ερώτηση. Έχει πέος και όρχεις αυτός ο θεός τών εβραίων καί των χριστιανών, όπως έχει ο Ζεύς, ο Θεός τών Ελλήνων;"

Cla. "Αδύνατον να απαντηθή αυτή η ερώτηση, δέν υπάρχουν στοιχεία"

Σω. "Τότε, φίλε μου, πώς να απαντήσω στην ερώτησή σου άν είναι πιό πραγματικός, πιό αληθινός από τον Δία;"

Cla, "Εντάξει, δάσκαλε, περνάω στην επόμενη ερώτηση. Γιατί ο θεός είναι τόσο σκληρός στις γυναίκες καί στά φίδια;"

Σω. "Πλάκα μού κάνεις, ρε φίλε ; Ο Ζεύς σκληρός με τις γυναίκες; Πού έχει κορφολογήσει τις μισές παρθένες της Ελλάδας κι' έχει σπείρει στρατιές θεών καί ημιθέων; Όσο γιά το φίδι, πού λές, αυτός δέν έβαλε δύο κι' όλας, όχι ένα, πάνω στο κηρύκειο τού Ερμή, σύμβολο θεικής εύνοιας πρός αυτόν τον εκπρόσωπο τού ζωικού βασιλείου;'

Cla. "Όχι, όχι, δέν αναφέρομαι στο Δία. Στόν άλλο το θεό αναφέρομαι, τον Γιαχβέ."

Σω. "Καλώς, άσε με όμως πρώτα να σού κάνω μία ερώτηση. Ο Αδάμ, όπως είπαμε, είχε πέος καί όρχεις. Γνωρίζεις άν τα χρησιμοποιούσε;'

Cla. "Υποθέτω ναί, πρός ούρησιν"

Σω. "Γιά την ούρηση μόνο το πέος αρκεί, γιά να υπάρχουν οι όρχεις όμως πάει να πεί ότι κάποια άλλη διεργασία της Φύσης επιτελείται, αυτό πού αποκαλείται δημιουργία σπερματικού υγρού καί εκτονώνεται με τη ζεύξη τών δύο φύλλων. Μέ άλλα λόγια, την πλάκωνε ο Αδάμ την Εύα πρίν φάνε το μήλο, ναί ή όχι;'

Cla. "Δύσκολη η ερώτηση, τόσο η εβραική όσο καί η χριστιανική πραγματεία σιωπούν επί τού θέματος"

Ζεί. "Εγώ πιστεύω ότι μάλλον ναί, ειδάλλως θα τού πρήζονταν τα ούμπαλα από το σπερματικό υγρό"

Σω. "Ωραία, καί ο θεός Γιαχβέ τί έκανε ; τον ηδονοβλεψία;"

Ζεί. "Το παρατραβάς, δάσκαλε. Τί θέλεις να μας πής δηλαδή, ότι ο θεός έχει σεξουαλικές διαστροφές;"

Σω. "Εγώ δε λέω τίποτα. Εσείς μιλήσατε γιά "κατ' εικόνα και ομοίωση", καί μόλις τώρα δά είπες "τί θάκανε ο Αδάμ, θα τού πρήζονταν τα ούμπαλα απ' το σπερματικό υγρό". Τού θεού του, δηλαδή γιατί να μήν τού πρήζονταν, αφού διέθετε μία από τα ίδια;"

Ζεί. – Cla. "Μάς βάζεις πολύ δύσκολα δάσκαλε, οποιαδήποτε απάντηση θα συνιστούσε βλασφημία, στην εποχή της “Ιεράς Εξετάσεως” θα μας έκαιγαν ζωντανούς"

Σω. "Εντάξει, προχωρώ με άλλη ερώτηση. Είπατε ότι αυτός ο θεός έκανε ένα γιό. Πώς τον έκανε;"

Cla. "Δίνοντας στην Παναγία να μυρίση έναν κρίνο"

Σω. "Δηλαδή πιό διαστροφή κι' από τον στοματικό έρωτα, καταλαβαίνετε τί μού λέτε ; Mού μιλάτε γιά.....ρινικό έρωτα !!!"

Ζεί. "Δίκηο έχεις, δάσκαλε. Άσε το άλλο, το πιό σημαντικό. Ότι ο κρίνος δέν έχει μυρωδιά, μόνο μιά κίτρινη γύρη πού βάφει τα χέρια. Λές αυτό να είναι το σπέρμα τού Γιαχβέ; "

Σω. "Κι' απ' ότι ξέρω, αυτός ο Γιαχβέ, μόνο το γιό του κάλεσε να καθήση δίπλα του από δεξιά στο θρόνο, αυτήνε πού τού τον έκανε την έφτυσε. Έμαθα μάλιστα ότι μόλις το 451μχχ η χριστιανική εκκλησία την ανακήρυξε με χίλια ζόρια "Παναγία". Ντροπής πράματα, ρε παιδιά. Τί σύγκριση μπορώ να κάνω, κύριε Clarence μου με τον Ζήνα, τον Δία, πού είχε την Ήρα του τιμημένη και στογγυλοκαθισμένη δίπλα του με όλα της τα οφίτσια κι' όλες τις θεικές τιμές της;

Cla. "Παρ' όλη την αμηχανία πού νοιώθω, ώ Σώκρατες, δεν μπορώ να μήν παραδεχτώ ότι έχεις δίκηο. Αρχίζω να βλέπω τα πράγματα πιό καθαρά, πολλά ξεδιαλύνονται μέσα μου, όπως παραδείγματος χάριν το "φύλλον συκής" πού δέν μπορούσα να εξηγήσω γιατί τού έδωσε στα νεύρα τού Γιαχβέ. Τώρα το καταλαβαίνω. Τού σταμάτησε την ευκαιρία της κατά το μάλλον ή ήττον διεστραμμένης ικανοποίησης να παίρνη μάτι την Εύα γυμνή καί, το χειρότερο, το ότι σταμάτησε η λεγάμενη να το κάνη με τον Αδαμάκο της μπροστά στα μάτια τού Κυρίου."

Ζεί. "Τώρα πού το σκέφτομαι, σε όσα γλυπτά ή αγγειογραφίες έχω δεί ο Ζεύς αναπαρίσταται σφριγηλός, τις πιό πολλές φορές γυμνός, τριαντάρης, άντε σαραντάρης, ακμαίος, άντρακλας με τα όλα του. Ενώ ο Γιαχβέ.....άστα να πάνε...γέρος, με μακρυά άσπρα γένεια, άγριος, βλοσυρός, μοχθηρός, αγέλαστος, κομπλεξικός με τις γυναίκες, ακόμα καί με τα βρέφη, πού βάνει τούς παπάδες να τα πνίγουν στις κολυμπήθρες, τί να πώ, ρε παιδιά, μάλλον θά έπρεπε να καλέσουμε τον κύριο Φρόυντ να μάς αναλύση από τι σύμπλέγματα πάσχει ο θεός των εβραίων συμπατριωτών του"

Σω. "Νομίζω ότι αυτή η λεπτομέρεια της ηλικίας, πού έθιξες, Ζείρων, είναι πολύ σημαντική. Πρώτον. Γιατί ο εμπνευσμένος Μιχαήλ Άγγελος παριστάνει τον Γιαχβέ ασπρομάλλη γέρο, δηλαδή παπού τού κερατά, αντί να τον παραστήση όμορφο, ξυρισμένο, καλοκάγαθο καί χαμογελαστό πατέρα; Γιατί πρέπει ο κόσμος να τον φοβάται αντί να τον αγαπάη; Εσείς μπορείτε να αγαπήσετε κάτι πού φοβόσαστε; Σάν να λέμε τον Χάρο; Θά μπορούσατε να είχατε πατέρα σας τον Χάρο;

Δεύτερον, καί σπουδαιότερον. Άν ο θεός είναι αθάνατος τούτο δέν σημαίνει αυτόματα ότι επιλέγει την αιώνια νεότητα; Εάν σας έλεγαν ότι μπορείτε να μείνετε αθάνατοι δέν θα προτιμούσατε αυτό να σας συμβή σε μιά αιώνια νεότητα απ' ότι σε ένα αιώνιο γήρας; Εγώ τουλάχιστον θα προτιμούσα χίλιες φορές να παραμείνω νέος και ωραίος σάν τον Αλκιβιάδη, παρά γέρος καί άσχημος, όπως είμαι τώρα πού με βλέπετε.

Άσε πού αυτό το γήρας τού θεού με βάζει σε σκέψεις. ΜΟΝΟΝ ΟΤΙ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΓΕΡΝΑΕΙ, φίλοι μου. Οπότε κατ' ανάγκην και ο περί ού ο λόγος θεός ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΘΑ ΠΕΘΑΝΗ, εστέ βέβαιοι. Καί μάλιστα, το χειρότερο γι' αυτόν είναι ότι θά πεθάνη ανέραστος, αποκηρυγμένος, αφίλητος, ξεχασμένος από τούς ανθρώπους πού επί τόσες γενηές βασάνισε με τη μοχθηρία, τη σατραπεία, την παρά φύσιν ζωή και τα ένοχα διεστραμμένα συμπλέγματά του ".

Cla. "Καί ο όφις, δάσκαλε; Πάντα θα είναι κατηραμένος να περπατάη με την κοιλιά;"

Σω. "Μήν ξεχνάμε τούς δράκους. Φίδια ήτανε κι' αυτοί. Φτερωτά. Γνωρίζεις, αγαπητέ φίλε ότι από το φαρμάκι βγαίνει το φάρμακο, δέν είν' έτσι; Έτσι λοιπόν κάποια στιγμή κι' από το ερπετό θα ξεπηδήσουν οι ερπύστριες τών ερπυστριοφόρων πού θα χαράξουν καί θα στρώσουν τούς νέους δρόμους γιά τον Όλυμπο. Καί τότε.....μαύρα φίδια πού σε φάγανε Κύριε Γιαχβέ !!!"

ΖΕΙΡΩΝ

ΜΑΔΑΓΑΣΚΑΡΗ

13 Νοεμβρίου 2007

«Γιατί δεν είμαι δημοκράτης», αντηχεί η φωνή του Αριστοτέλους

Αν ζούσε σήμερα ο μέγας φιλόσοφος Αριστοτέλης και παρατηρούσε τα πολιτικά συμβάντα γύρω του, θα εξηγούσε «Γιατί δεν είμαι δημοκράτης». Θα ανέλυε για μία ακόμη φορά το γιατί το δημοκρατικό πολίτευμα καταστρέφει το έθνος.

Μία μειοψηφία πολιτικών παπαγαλίζει ύμνους προς την δημοκρατία, χωρίς να εξηγεί γιατί πρέπει να υπάρχει δημοκρατία. Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Πολιτικά» εξηγεί το βασικό ελάττωμα της δημοκρατίας: εξομοιώνει τα ανόμοια και εξισώνει τα άνισα.

Το πολίτευμα της δημοκρατίας δίνει ίσα δικαιώματα σε άτομα με διαφορετικές ικανότητες, έτσι καταργεί την αξιοκρατία. Δίνει ίσα δικαιώματα σε άτομα με διαφορετικές υποχρεώσεις, έτσι καταργεί την υπευθυνότητα. Δίνει ίσα δικαιώματα σε άτομα με διαφορετικά αποτελέσματα, έτσι καταργεί την νόμιμη διαφορά στις ηθικές ανταμοιβές.

Η δημοκρατία δίνει μία ψήφο, σε κάθε άτομο, ανεξαρτήτως ενεργού πολιτικής δράσεως. Αυτό σημαίνει ότι ένας πολίτης που δεν συμμετέχει ποτέ στα κοινά, όταν έρθει η στιγμή της κάλπης, αντιμετωπίζεται ως ίσος με κάποιον που αγωνίζεται συνεχώς για το κοινό συμφέρον. Έτσι η δημοκρατία παρά το ότι διαφημίζεται ως πολίτευμα όπου όλοι μπορούν να συμμετέχουν, στην ουσία επιβραβεύει την πολιτική απάθεια και νωθρότητα. Ο δημοκρατικός πολίτης που δεν συμμετέχει στα κοινά, δεν απειλείται με κάποια ποινή. Και γιατί να αντιμετωπίζει ποινή ο απλός πολίτης, αφού δεν απειλούνται με ποινές για κακοδιαχείριση αυτοί που εκλέγονται ως δημοκρατικοί ηγέτες.

Η δημοκρατία δεν έχει απόλυτες, έχει σχετικές ηθικές αξίες. Η ανευθυνότητα είναι το βασικό της στοιχείο, στήνει βωμούς στην ατομική και συλλογική ανευθυνότητα. Η ευθύνη του δημοκρατικού αξιωματούχου χάνεται μέσα στο απρόσωπο όλον. Δεν λογοδοτεί ποτέ και σε κανέναν. Δεν τιμωρείται ποτέ, ό,τι έγκλημα και αν διαπράξει εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Αλλά δεν σταματά εκεί το κακό. Στην σημερινή εποχή έχει καταβληθεί προσπάθεια από τους δημοκρατικούς ηγέτες να απαλειφθεί η διαφορά μεταξύ δημοκρατίας και Ελληνικής δημοκρατίας. Δημοκρατία έχουν και οι ΗΠΑ, δημοκρατία είχε και η Σοβιετική Ένωση, δημοκρατία έχει και το Ιράν. Αλλά διαφέρει σημαντικά η αστική δημοκρατία των ΗΠΑ, από την λαϊκή δημοκρατία της Σοβιετικής Ενώσεως και από την ισλαμική δημοκρατία του Ιράν.

Στην σύγχρονη Ελλάδα ο όρος δημοκρατία έχει καταστεί κενός περιεχομένου, σημαίνει απλώς ότι κυβερνά η πλειοψηφία. Τί πολιτικούς στόχους έχει η πλειοψηφία, πώς κατασκευάζεται η συναίνεση μίας πλειοψηφίας, ποιάς εθνικότητος άτομα αποτελούν την πλειοψηφία, είναι ζητήματα που δεν αφορούν τους δημοκράτες στην σύγχρονη Ελλάδα.

Αλλά αφορά τους Έλληνες. Παρά τους δημοκρατικούς ύμνους υπέρ της πλειοψηφίας, οι δημοκρατίες δεν διοικούνται από πλειοψηφίες μορφωμένων και ενεργών πολιτών. Όπως αποδεικνύει καθημερινώς η πραγματικότητα οι δημοκρατίες διοικούνται από μειονότητες οικονομικών συμφερόντων, από μειονότητες ωργανωμένων εγκληματιών, από μειονότητες που ελέγχουν τα ΜΜΕ. Το σύνθημα των δημοκρατιών ότι αποτελούν κυβερνήσεις που εκπροσωπούν την πλειοψηφία των πολιτών, είναι ένα κακόγουστο αστείο.

Αλλά ούτε και αυτό είναι το πιό σημαντικό ελάττωμα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Τα ελαττώματα που αναφέρθηκαν είναι ήσσονος σημασίας, και έχουν αναλυθεί πολλάκις από πολιτικούς φιλοσόφους. Όμως τα πιό σημαντικά ελαττώματα έχουν να κάνουν με την επιβίωση της κοινωνίας επί της οποίας εδράζεται το δημοκρατικό σύστημα. Το δημοκρατικό καθεστώς έχει αποδειχτεί ανίκανο να υπερασπιστεί την ανάγκη για επιβίωση μιάς κοινωνίας. Έχει αποδειχτεί ακατάλληλο ως σύστημα που να υπερασπίζεται την συνέχεια μίας κοινωνίας.

Το δημοκρατικό σύστημα διαπράττει ένα απίστευτο έγκλημα κατά της κοινωνίας που διοικεί. Έχει ως βασική αρχή την πλειοψηφία, άνευ προϋποθέσεων. Αυτό σημαίνει ότι επιτρέπει(ή δεν αποτρέπει) την δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού. Δηλαδή αν αλλάξει η εθνολογική σύσταση ενός πληθυσμού, μπορεί να αλλάξει ο χαρακτήρας του κράτους. Αν για παράδειγμα στην Γαλλική δημοκρατία, κάποια στιγμή οι Άραβες γίνουν πλειοψηφία, το δημοκρατικό καθεστώς τους επιτρέπει όχι μόνον να πάρουν την εξουσία, αλλά να αλλάξουν τον χαρακτήρα του κράτους, από γαλλικό σε αραβικό.

Αυτό το έγκλημα μπορεί να διαπραχθεί διότι απλούστατα το δημοκρατικό πολίτευμα δεν ενδιαφέρεται για το έθνος, για την φυλή, για την ιστορία, για τον πολιτισμό. Ενδιαφέρεται πάνω απ’ όλα για ψήφους. Ασχέτως από ποιόν προέρχονται οι ψήφοι. Το δημοκρατικό πολίτευμα ενδιαφέρεται αυτός που θα καταλάβει την εξουσία, να το κάνει με εκλογές και όχι δια της βίας. Αδιαφορεί τελείως η δημοκρατία για την εθνοτική, φυλετική, ιστορική, πολιτιστική, θρησκευτική καταγωγή της ομάδος που θα καταλάβει την εξουσία.

Αυτός ακριβώς είναι ο βασικός λόγος που οι δημοκρατίες από την Αρχαιότητα έως σήμερα ήταν βραχύβιες(στην Ιστορία 50 χρόνια είναι ελάχιστος χρόνος). Το δημοκρατικό πολίτευμα εξ αιτίας της δομής του, εμπεριέχει τον σπόρο της αυτοκαταστροφής.

Ο δεύτερος βασικός λόγος που οι δημοκρατίες καταρρέουν είναι η δομική έλλειψη μνήμης. Οι βασικοί νόμοι της δημοκρατίας(πλην όσων αφορούν την ακεραιότητα του δημοκρατικού καθεστώτος), αλλάζουν συχνά και πολύ εύκολα. Οιαδήποτε πολιτική ομάδα καταλάβει την εξουσία, μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει το εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί να αλλάξει την οικονομική πολιτική, μπορεί να αλλάξει το αμυντικό δόγμα, προς όποια κατεύθυνση θέλει, χωρίς φραγμούς. Βέβαια οι αλλαγές μπορεί να είναι προς το καλύτερο, αλλά συνήθως είναι προς το χειρότερο, όπως αποδεικνύει η σύγχρονη πολιτική ιστορία.

Οι δημοκρατίες έχουν μία αντιπάθεια στις αιώνιες αξίες. Έχουν την τάση να αποδεσμεύωνται από τον πολιτισμό, από την ηθική, από τους Θεούς, από τις εθνικές παραδόσεις. Θεωρούν κάθε καινοτομία εξ ορισμού καλή, εξ ου και το σύνθημα «προοδευτικός». Θεωρούν δεισιδαιμονία την εμμονή στις προγονικές παραδόσεις.

Η δημοκρατία όχι μόνον δεν σέβεται την συλλογική μνήμη του έθνους, αλλά θεωρεί ως μεγίστη αξία την κατάργησή της. Στην προσπάθειά της να καινοτομήσει σε όλες τις σφαίρες της πολιτικής ζωής, αποτρέπει τους πολίτες από το να θυμούνται τις ρίζες των. Το δημοκρατικό πολίτευμα ενδιαφέρεται αποκλειστικώς για το παρόν. Ούτε για παρελθόν, ούτε για το μέλλον. Δεν νοιάζεται για την συλλογική μνήμη του λαού, αφού εξ ορισμού δίνει το δικαίωμα να αλλάζει όποιος θέλει το καθεστώς και να κάνει ό,τι αλλαγές θέλει.

Η έλλειψη συλλογικής μνήμης, η αντιπάθεια για τις παραδόσεις, έχει σοβαρότατες συνέπειες για το ίδιο το δημοκρατικό καθεστώς, αλλά κυρίως για το έθνος και τον πολιτισμό.

Ο τρίτος βασικός λόγος αυτοκαταστροφής των δημοκρατιών είναι η τάση τους να θεωρούν ότι τίποτε δεν υπάρχει πάνω από την δημοκρατία. Η τάση τους να αυτοθεοποιούνται. Το δημοκρατικό καθεστώς δεν ανέχεται να τίθενται οι Θεοί πάνω από την δημοκρατία στην ιεραρχική κλίμακα των κοινωνικών αξιών. Για αυτό οι δημοκρατίες συκοφαντούν τους ευσεβείς πολίτες ως θρησκόληπτους, και τον σεβασμό στην παραδοσιακή θρησκεία ως θεοκρατία ή ως προγονοπληξία.

Επειδή οι δημοκρατίες δεν θέλουν οι πολίτες να δίνουν την αφοσίωσή τους σε τίποτε άλλο εκτός της δημοκρατίας, καταφεύγουν στον εξευτελισμό των Αθανάτων Θεών. Το δημοκρατικό σύστημα επιδιώκει να γίνει ένα είδος θεού, που να το προσκυνούν οι πάντες. Και όταν η δημοκρατία χλευάζει τους Αληθινούς Θεούς, χάνει την ανθρωπιά της. Αρχίζει να παριστάνει η ίδια τον θεό. Και αυτή είναι η έναρξη του τέλους της.

Αυτοί οι τρεις λόγοι, α) αποδέσμευση από το έθνος, β) αποδυνάμωση της συλλογικής μνήμης, γ) ασέβεια προς τους Θεούς, καταστρέφουν την δημοκρατία. Διότι αυτοί οι τρεις λόγοι αποτελούν τους στυλοβάτες του μέλλοντος, της αιωνιότητος. Αντιθέτως η δημοκρατία στηρίζεται πάνω απ’ όλα στην ευκαιριακή πλειοψηφία. Συνεπώς το δημοκρατικό πολίτευμα στηρίζεται σε πρόσκαιρες καταστάσεις, και λόγω αυτής της δομικής αντιλήψεως απορρίπτει την αιωνιότητα. Άρα απορρίπτει την συνέχεια. Την δική της συνέχεια.

Η ηθική παρακμή στις δημοκρατίες δεν αναχαιτίζεται διότι απλούστατα δεν υπάρχει μηχανισμός που να εξυψώνει τα ήθη. Αντιθέτως όλοι οι δημοκρατικοί θεσμοί και μηχανισμοί είναι έτσι σχεδιασμένοι που να συντείνουν στην ηθική διαφθορά.

Από την στιγμή που το δημοκρατικό σύστημα έχει την αρχή, «θα εξισώνω τους πάντες και τα πάντα προς τα κάτω», είναι αδύνατον ένα τέτοιο πολιτικό σύστημα να αναχαιτίσει την ηθική παρακμή. Γίνεται το ίδιο μηχανισμός αναπαραγωγής της διαφθοράς. Η δημοκρατία δεν έχει ως πρότυπο τον άριστο πολίτη, αλλά τον λιγώτερο ικανό.

Το δημοκρατικό πολίτευμα διαχέει στους υπηκόους του μία σιωπηρή παραδοχή, μία κεκαλυμμένη αξία: «Ζήσε για το σήμερα, μην ενδιαφέρεσαι για το μέλλον». Οι δημοκρατίες δεν δίνουν σημασία στις μελλοντικές συνέπειες των πολιτικών τους αποφάσεων. Είναι βασική τους αρχή να ασχολούνται με την υλική διάσταση της ζωής. Η πνευματική διάσταση αφήνει τις δημοκρατίες παγερά αδιάφορες. Με τέτοιες δοξασίες, δεν είναι παράξενο που οι δημοκρατίες καταρρέουν εύκολα και είναι βραχύβιες.

Είναι λάθος να διαφημίζεται ως ωφέλιμο ένα καθεστώς, το οποίο δεν ενδιαφέρεται να σπείρει στο παρόν για να δρέψει καρπούς στο μέλλον. Οι δημοκρατίες δεν θέλουν να βλέπουν το μέλλον, δεν θέλουν να ασχολούνται με το μέλλον. Ζωτικοί θεσμοί μιάς κοινωνίας όπως η οικογένεια, καταρρακώνονται με την κρατική χρηματοδότηση των αμβλώσεων με πρόσχημα τον προοδευτισμό. Ένα πολίτευμα που χρηματοδοτεί την μαζική δολοφονία των αγέννητων πολιτών του, τί μέλλον μπορεί να έχει;

Όταν το δημοκρατικό πολίτευμα δηλώνει ξεκάθαρα ότι δεν ενδιαφέρεται για την εθνολογική σύνθεση της χώρας, και ταυτοχρόνως καταδιώκει τους αντιδημοκράτες, είναι σαν να δηλώνει: «Δεν με ενδιαφέρει αν εισβάλλουν 30 εκατομμύρια Κινέζοι στην χώρα και πάρουν την εξουσία, αρκεί να την πάρουν με εκλογές. Ας αλλάξουν τον εθνικό χαρακτήρα του κράτους. Αλλά δεν θα επιτρέψω ποτέ να πάρουν την εξουσία ομοεθνείς αντιδημοκράτες». Με τέτοιες δοξασίες που διαλύουν την κοινωνική συνοχή, τί μέλλον μπορεί να έχει το δημοκρατικό πολίτευμα;

Το δημοκρατικό πολίτευμα λατρεύει τον ηθικό σχετικισμό, την ανευθυνότητα, τον υλισμό, το παρόν, την λήθη, την ποσότητα, την ισοπέδωση. Και συγχρόνως απεχθάνεται το πνεύμα, το μέλλον, την ποιότητα, το ηθικό απόλυτο, την υπευθυνότητα, την συλλογική μνήμη, την ιεραρχία.

Οι δημοκρατίες καταρρέουν και αφανίζονται διότι στερούνται τελικού σκοπού, οράματος, νοήματος της ζωής. Απόδειξη αποτελεί αυτό που συμβαίνει στις φυλακές της πολυδιαφημισμένης αμερικανικής δημοκρατίας. Το ισλάμ και άλλες θρησκευτικές οργανώσεις προσηλυτίζουν πολύ εύκολα φυλακισμένους κατά χιλιάδες, διότι οι θρησκείες γεμίζουν το συναισθηματικό κενό των εγκλείστων. Ουδείς φυλακισμένος ζήτησε να εγγραφεί στο δημοκρατικό κόμμα ως ένα είδος πνευματικής ανάγκης.

Οι δημοκρατίες δεν έχουν το στοιχείο της συνέχειας. Προωθούν τον ατομισμό, τον ατομισμό της μιάς ψήφου. Η εσωτερική τους διάσπαση είναι αποτέλεσμα της δικής τους αδιαφορίας για το κοινωνικό σύνολο. Συμπεριφέρονται στις κοινωνίες ως μάζες ψηφοφόρων, όχι ως όντα που αποτελούν ένα κρίκο σε μία ιστορική αλυσίδα που θα συνεχίσει την εθνική παράδοση.

Η συνέχεια και η αναπαραγωγή της πολιτιστικής παραδόσεως, αν συμβαίνει, όποτε συμβαίνει στις δημοκρατίες, είναι αποτέλεσμα τύχης και ενδιαφέροντος παραγόντων που δεν έχουν σχέση με το δημοκρατικό πολίτευμα. Το δημοκρατικό πολίτευμα ενδιαφέρεται μόνον για την καλλιέργεια δημοκρατικού αισθήματος στους πολίτες. Είναι χαρακτηριστική η αδιαφορία των δημοκρατικών καθεστώτων για την μόλυνση του περιβάλλοντος και για τον αφανισμό των ζωικών ειδών.

Σε όσες ιστορικές δοκιμασίες πέρασε το δημοκρατικό πολίτευμα, απέτυχε οικτρά. Απέδειξε ότι δεν μπορεί να διατηρήσει την εθνική συνέχεια.

Ο δημοκρατικός κύκλος αρχίζει με την ομάδα των ανθρώπων που θα καταλάβει την εξουσία. Κάποιες κοινωνικές ομάδες γίνονται πλούσιες και δυνατές. Ελέγχουν την πολιτική και οικονομική εξουσία. Αλλά αδιαφορούν για την εθνική συνέχεια. Οι αξίες που συντηρούν μία κοινωνία, όπως δικαιοσύνη, οικογένεια, θρησκεία, παράδοση, αξιοκρατία, πριονίζονται έσωθεν. Οι ηγετικές ομάδες γίνονται τρυφηλές, αδιάφορες για την κοινωνική δυστυχία. Θεωρούν ότι η δημοκρατία τους εξασφαλίζει την κοινωνική προβολή, αλλά αδιαφορούν για την κοινωνική συνοχή. Η πλειοψηφία της δημοκρατικής κοινωνίας αποξενώνεται, χάνει την σύνδεση με τους δημοκρατικούς ηγέτες. Χωρίς όραμα, χωρίς ηθικές αναστολές και ανταμοιβές, η κοινωνία σαπίζει. Το τέλος του δημοκρατικού κύκλου έφτασε. Το σκηνικό έχει στηθεί για την τελευταία πράξη του δημοκρατικού δράματος: ανατρέπεται από εσωτερική επανάσταση ή εξωτερική εισβολή.

Το δημοκρατικό πολίτευμα έχει την φυσική τάση να ξεχνά τις αιτίες αυτοκαταστροφής του. Αλλά και κάτι χειρότερο. Έχει την φυσική τάση να μην ενδιαφέρεται καν να αναλύσει, πολλώ δε μάλλον να διορθώσει, τις αιτίες αυτοκαταστροφής του.

Ένας μαθητής του Σταγειρίτου

ΠΗΓΗ: Ελληνική Θρησκεία


11 Νοεμβρίου 2007

Η "ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ" ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΛΑΛΑ


ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

Εκδόσεις Ηλιοδρόμιον, Αθήνα 2001

Επιμέλεια και Υπομνηματισμός: Γιώργος Λαθύρης

Η "Χρονογραφία" του Ιωάννου Μαλάλα, που για πρώτη φορά εκδίδεται στην Ελλάδα, αν και γράφτηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. αποτελεί σημαντικό κείμενο για την ιστορική πορεία του Ελληνισμού και όλου του γνωστού στην εποχή του κόσμου. Το σπουδαίο είναι ότι βασίζεται σε έργα αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων που έχουν απωλεσθή και πολλούς απ΄ αυτούς, τους γνωρίζουμε μόνο από το έργο αυτό, από την αναφορά που κάνει σ΄ αυτούς ο συγγραφέας της Χρονογραφίας.

Μεταξύ των άνω των εβδομήντα συγγραφέων - πηγών του Μαλάλα περιλαμβάνονται ο Ηρόδοτος , ο Ευστάθιος, ο Πυθαγόρας, ο Όμηρος, ο Ορφέας ο Μανέθων, ο Ιώσηπος, οι τραγικοί ποιητές Ευριπίδης και Σοφοκλής, ο Πορφύριος, ο Πλούταρχος αλλά και οι καθόλου γνωστοί, ως ο Μάγνος ο Καρηνός, Σέρβιος ο Ρωμαίος, Φειδαλίας ο Κορίνθιος, Φλώρος ο υπομνηματιστής του Λιβίου κ.ά.

Διαβάζοντας το κείμενο των λόγων του Μαλάλα, που ρέει εύληπτο και ενδιαφέρον και για τον αναγνώστη που δεν έχει μεγάλη τριβή στην αρχαία γλώσσα, βρίσκει ο μελετητής και ο ερευνητής ακόμα πολύτιμες πληροφορίες για άγνωστα συμβάντα ή γεγονότα της ιστορίας και νέα στοιχεία για πτυχές του παρελθόντος που θεωρούνται ως πολυσυζητημένες ή γνωστές. Έτσι το ιστορικό αυτό βιβλίο καλεί αφ΄ εαυτού σε αναψηλάφηση του παρελθόντος για επανεκτίμηση και αποκρυσταλλωμένων ήδη απόψεων.

Παρακολουθούμε την ιστορία της Ιούς και των Αργείων Ιωπολιτών, των Ιωνιτών κατά τους Σύρους, τους κτήτορες του ιερού του Κρόνου στο Σίλπιον Όρος της Συρίας. Μαθαίνουμε για την Λιβύη, την θυγατέρα της Ιούς και τον γυιό της τον Αγήνορα, κτήτορα της Τύρου και Βασιλέως της Φοινίκης, τον Βήλο, πατέρα του Αιγύπτου και του Δαναού, και τον Ενυάλιο, για την ανάρρηση Ελλήνων βασιλέων στην Αίγυπτο και την Κιλικία (κτήτορας ο Κίλιξ, γυιός του Αγήνορα) την Συρία (του παραχωρήθηκε από τον πατέρα του Αγήνορα) και την Φοινίκη (εκληροδοτήθη στον υιό του Αγήνορα, τον Φοίνικα). Επίσης θέτει ο Μαλάλας σε ιστορική βάση και την ιστορία της Ευρώπης, θυγατέρας του Αγήνορα και του βασιλέα της Κρήτης Ταύρου, αναδεικνύοντας την ελληνικότητα των εν λόγω περιοχών.

Μας διηγείται ο συγγραφέας για τα τρία ονόματα κάθε αρχαίας πόλης το τελεστικό, το ιερατικό και το πολιτικό, για την καθιέρωση της πορφύρας ως βάμματος για τους βασιλικούς μανδύες, χιτώνες και χλαμύδες στην Ελλάδα και την Ρώμη, αναδεικνύοντας την ελληνικότητα της εφεύρεσης και ανάδειξης ως σύμβολο αλλά και σε εμπορικό προϊόν ήδη και μεταξύ των Πελασγών.

Η αναφορά στο κείμενο στο γεγονός ότι ο Σύρος, γιός του Αγήνορα, συνέγραψε με φοινικικά γράμματα, αποτελεί μαρτυρία για την ελληνικότητα των γραμμάτων που ανεπτύχθησαν και χρησιμοποιήθηκαν στην Φοινίκη, χώρα Ελληνική, το πρώτον από τους Ελληνοφοίνικες του Αγήνορος και, επομένως, τα βρήκαν και υιοθέτησαν αργότερα μόνο τα σύμφωνα και οι Σημιτοφοίνικες, κατά τις ανάγκες τους. Και βεβαίως για τις ανάγκες της Ελληνικής γλώσσας των Ελληνοφοινίκων απαιτείτο το σύνολο των συμφώνων αλλά και των φωνηέντων, που οι Φοίνικες δεν εχρειάζοντο.

Τα γράμματα, φοινίκεια κληθέντα, ως εκ της χώρας όπου εδημιουργήθησαν, υπήρχαν επί του Σύρου γυιού του Αγήνορα, μαζί κατά πάσα πιθανότητα με τα στοιχεία της Γραμμικής Γραφής Β΄ των Μυκηνών και την Γραμμική Γραφή Α΄ των Μινωϊτών. Και την πληροφορία αυτή αντλούμε από τις περιγραφές στην Χρονογραφία του Μαλάλα.

Μας τεκμηριώνει η Χρονογραφία ιστορικώς τον “μύθο” του Περσέως και την κτίση της πόλεως Περσίδος και την σχέση καταγωγής των Περσών προς τον Περσέα, που της προσέδωσε το όνομα. Συγχρόνως μαθαίνουμε την ταύτιση της εν λόγω πόλεως (ιερατικό όνομα) με το Ικόνιον (πολιτικό όνομα). Σημαντικές είναι οι ετυμολογικές εξηγήσεις για την ονοματοδοσία, επίσης από τον Περσέα, της πόλεως Ταρσού: εκ του χρησμού του ιδίου αυτού ποδός, επειδή: “κατελθών εκ του ίππου εν τη λεγομένη κώμη Ανδρασώ, εκεί τον ταρσόν του ποδός έπηξεν”. Εκτός εκείνης του πολιτικού ονόματος Ταρσός ο Μαλάλας μας επεξηγεί την ετυμολογία και του ιερατικού ονόματος της εν λόγω πόλεως Παρθενόπη, η οποία σχετίζεται με την θυσία που ετέλεσε ο Περσεύς “καλέσας ούτω την τύχην της πόλεως εις αποκαθαρισμόν”.

Οι εκδιπλούμενες σχέσεις καταγωγής του Περσέως και των Ιωνιτών και η δράση τους στην Συρία, την Περσία και την Αιθιοπία ακόμη, ως τα συνδυάζει ιστορικώς ο λεπτολόγος Μαλάλας, η ερμηνεία της κεφαλής της Γοργόνας, αλλά και η ακριβής γενεαλογία και περιπλανήσεις του Κάδμου και τα γεγονότα των Θηβών επί των διαδόχων αυτού, μας αποσαφηνίζουν την ελληνική σαφώς επίδραση και παρουσία των Ελλήνων στην Μικρά Ασία και την Βόρειο Αφρική, και τα Ελληνικά Βασίλεια, ήθη και θρησκείες που μετεδόθησαν στις χώρες αυτές· χώρες οι οποίες λόγω των σχέσεων καταγωγής (λ.χ. της Κιλικίας και του κτήτορά της) από την Μητρόπολη δεν έχει ίσως νόημα να διακρίνονται οι περιοχές αυτές (ως παραδείγματος χάριν, η χώρα προέλευσης ή μετάβασης του Κάδμου), ως χώρες αμιγώς ελληνογενείς και ελληνόφρονες.

Όπως λοιπόν αναφέρουμε, τα κείμενα του Μαλάλα αποκαθιστούν την ιστορική πραγματικότητα των μύθων, συμπεριλαμβανομένων των εκστρατειών του Διονύσου προς Ινδούς, και μάλιστα ενισχύει τις διηγήσεις του με πληθώρα παραπομπών σε άλλους, ιστορικούς ή μη, συγγραφείς της αρχαιότητος, αλλά ήσαν σίγουροι ότι τα πρόσωπα και τα γεγονότα του μύθου ήσαν υπαρκτά. Και αν δούμε τις αναφορές στην Βίβλο όχι ως επιβεβλημένες από τις θρησκευτικές συνθήκες της εποχής, αλλά ως ιστορικά συγκριτικά στοιχεία, στα οποία ο Μαλάλας εμμένει, με χρονολογίες και αντιστοιχήσεις, τότε μπορούμε να καταλήξουμε, ως ο Καρολίδης: Μικρασιανή Αρία Ομοφυλία, σε διαλεύκανση πολλών “μυστηρίων” σε σχέση με την ελληνογένεια των περιοχών και των γλωσσών της Μικράς Ασίας κατ΄ αρχήν και των πέριξ της Μητροπολιτικής Ελλάδος και Μικράς Ασίας λαών και γλωσσών.

Και στην περίπτωση των Φρυγών, των Τρώων και των Αχαιών, τους οποίους ο Μαλάλας συνδέει και εξηγεί τα αίτια και τους λόγους των μεταξύ τους συμβάντων, υπογραμμίζει ο Χρονογράφος την αυτή θρησκεία και φυλετική σύσταση των αντιμαχομένων (συμμαχία Φρυγών, από Λυκίας και Λυκαονίας). Τονίζει ο Μαλάλας την συγγραφή του χρονικού των Τρωϊκών από τον σοφώτατο Δίκτυ από την Κρήτη που ακολούθησε τον Ιδομενέα τον πρόμαχο των Δαναών στην Τροία. Τέλος, μέσα από το ιστορικό αφήγημα του Μαλάλα, μας αναλύονται κρίσιμα για τον Ελληνισμό θέματα, ως η ίδρυση της Ρώμης και η επέκταση των Ελλήνων και των αντιπάλων των Τρώων στην Ιταλική Χερσόνησο αλλά και την τύχη των ελληνικών χωρών και των συμμάχων τους που είχαν λάβει μέρος σ΄ αυτήν.

Δεν πρέπει να θεωρηθούν υποδεέστερης σημασίας οι Λόγοι του Μαλάλα που αναφέρονται στην εποχή των αυτοκρατόρων Αναστασίου, Ιουστίνου, Ιουστινιανού και Ιουστίνου του Β΄, στην γένεση του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους αλλά και στην Πολιτική τους για εξάπλωση (δι΄ επιβολής) του Χριστιανισμού και στις διώξεις εναντίον της παλαιάς Θρησκείας και των ίδιων των Ελλήνων, όχι μόνον ως Θρησκείας αλλά και ως Ιδεών (κλείσιμο φιλοσοφικών Σχολών).

Σημαντική εν προκειμένω είναι η κριτική εξιστόρηση και ο σχολιασμός των γεγονότων στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τα κράτη των Επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και η πάλη των θρησκειών, αρχαίας και νέας να συνυπάρξουν... και αυτό το θέμα απασχολεί τον Μαλάλα, που επεκτείνει τις αναζητήσεις του στα γειτονικά εθνικά κράτη και την πολιτική τους, όπως π.χ. των Περσών.

Ο Επιμελητής του έργου, ο κ. Γιώργος Λαθύρης, διείδε ευφυώς την σημασία της γλώσσας του Μαλάλα ως ιδιαιτέρου αντικειμένου διερεύνησης. Και όπως έπραξε και με το Λεξικό του Απολλωνίου του Σοφιστού, δεν περιορίστηκε σε μόνη την ανατύπωση του πρωτοτύπου, αλλά προέβη σε ενδελεχή και εκτεταμένη ανάλυση του λεξιλογίου του Μαλάλα, όπου έκρινε ότι θα βοηθούσε αυτή τον αναγνώστη να κατανοήσει πλήρως το πρωτότυπο κείμενο.

Ο υπομνηματισμός και οι επεξηγήσεις του Επιμελητού επί τόπου στο κείμενο, δια παρεμβολής υποσημειώσεων με ερμηνευτικά σχόλια σε κάθε ειδικής χρήσεως λέξη του συγγραφέως, και όχι απλά συνώνυμα από την ομιλούμενη σήμερα Ελληνική, επέτυχαν πλήρως, ώστε να μην χρειάζεται η απόδοση του κειμένου στην νεοελληνική, η οποία θα το αλλοίωνε ως προς την αντιστοιχία των εννοιών και την θέση των λέξεων και να οδηγηθεί ο αναγνώστης σε απευθείας, πρόσωπο με πρόσωπο, αντιμετώπιση του πρωτοτύπου, γεγονός που του επιτρέπει πολλαπλώς να ωφεληθεί και να γνωρίσει την γλώσσα της εποχής του Χρονογράφου. Και μάλιστα τις ιδιωματικές λέξεις, τους όρους της Διοίκησης και της καθ΄ ημέραν πράξεως.

Οι πραγματικές παρατηρήσεις πέραν των επεξηγήσεων (π.χ. για την τριπλή ονοματοδοσία των αρχαίων Ελληνικών Πόλεων) προσφέρει και περαιτέρω γλωσσολογικές αναλύσεις του Επιμελητού (ετυμολογικές και άλλες αναλύσεις), διευρύνοντας τις γνώσεις του αναγνώστου για τα συγκεκριμένα θέματα και εποχή. Πιστεύουμε ότι αυτός ο υπομνηματισμός και σχολιασμός του πρωτοτύπου κειμένου για την απ[ ευθείας ανάγνωσή του -έναντι μιας απόδοσης στην νεοελληνική που θα εστερείτο της τελείας αντιστοιχίσεως και ακριβείας, όπως συμβαίνει με κάθε μετάφραση ή μεταφορά σε άλλο ιδίωμα, και που θα μετέτρεπε τον αναγνώστη σε παθητικό θεατή τωνν τεκμαινομένων- και που τω όντι χρειάστηκε πολλές ώρες δουλειάς και προσοχής και αναζήτηση σε ειδικά λεξικά της Ελληνικής και της Λατινικής, σε πληθώρα ειδικών πηγών και μελετών, απαιτεί και την ενεργό συμμετοχή και πνευματική εγρήγορση του αναγνώστη και για δικές του ερμηνείες και προεκτάσεις του κειμένου.

Έτσι ο κ. Γιώργος Λαθύρης, που πάντα προτρέπει σε περαιτέρω έρευνα και θεωρεί τις αναλύσεις του , ως γνήσιος επιστήμονας και ερευνητής, ως αφετηρία μόνον για νέες έρευνες, και άλλων ερευνητών διαφορετικού επιστημονικού υποβάθρου, με σκοπό την ζήτηση και θήρευση της δυσθήρατης αλήθειας, μας προκαλεί και μας παρακινεί συνεχώς για νέο ψάξιμο. Τον ευχαριστούμε γιατί δεν βλέπει τα ιερά μας κείμενα σαν μια σχολαστική φιλολογίζουσα ενασχόληση, αλλά σαν ζωντανές σχέσεις ζωής και συναισθημάτων, σαν αφορμή για ατομική δημιουργία και καλλιέργεια.

Όσον αφορά στους υπογράφοντες, στις Υποσημειώσεις και το Γλωσσάριο, συναντήσαμε τον Επιμελητή να αναζητά όπως το συνηθίζει το βαθύτερο νόημα των λέξεων του συγγραφέα, να μην του αρκεί μια απόχρωση εννοίας, να ζητάει όλο το νοηματικό εύρος και να το αιτιολογεί. Να ανατρέχει για την κάλυψη του σκοπού αυτού στους Σχολιαστές, στον Ησύχιο, να συμπληρώνει τις σημασίες, τα συνώνυμα των λέξεων με ετυμολογικές δικές του προτάσεις. Και τούτο αποτελεί από μόνο του ανεκτίμητη προσφορά για την κατανόηση των λέξεων του κειμένου.

Έτσι στο λήμμα αναφάλας και αναφάλαντος με την επεξήγηση: ο έχων άτριχον, φαλακρόν το άνω του μετώπου μέρος της κεφαλής, ο αναγνώστης συνδυάζει το β΄ συνθετικό του όρου του Μαλάλα: φάλας με το επίθετο φαλακρός, που και σήμερα χρησιμοποιούμε στην νεοελληνική και σημαίνει πράγματι τον άτριχο, ενώ η λεπτομέρεια της θέσεως του άνευ τριχός μέλους: το άνω του μετώπου μέρος της κεφαλής, ερμηνεύει την ανάγκη και την πλήρη επάρκεια για την σύνθεσή του με την πρόθεση ανά στο πρώτο συνθετικό, που ακριβώς δηλώνει το άνω, σαφώς υπεράνω του μετώπου και του συνόλου του προσώπου, μέρος της κεφαλής. Έτσι κατανοούμε και την ακρίβεια και το μεγαλείο της αρχαίας μας γλώσσας, την περιεκτικότητα και την μονολεκτικότητά της, χωρίς περιφράσεις ή φλυαρίες. Συγχρόνως η απόδοση του λήμματος απόνοια (από και νούς), η απόγνωσις, παραφροσύνη, απονενοημένη ενέργεια, είναι πλήρως κατανοητή από τον αναγνώστη, που χρησιμοποιεί τον όρο απονενοημένη ως παρά τον νούν, κατ΄ απομάκρυνση ή σε αντίθεση με το διά του νού προσεγγιζόμενο, και έτσι αντιλαμβάνεται ευθύς εξ αρχής την εξειδικευμένη σημασία της προθέσεως από στο σύνθετο απόνοια, ενώ η απόδοση απόγνωση ταυτοποιεί την έννοια του β΄ συνθετικού -νοια (πρβλ. έννοια) και -γνώσις, εφόσον η γνώσις ακριβώς πρόσκτηται με τον νού, με την πνευματική και νοητική διεργασία· τέλος, το παρά την φρόνησιν (επεξήγηση με την λέξη παραφροσύνη), ταυτίζεται με την απομάκρυνση από τον νού και την λογική επεξεργασία και την έλλειψη φρονήσεως που αποτρέπει την απόκτηση της γνώσης, του λογικού περιεχομένου της λέξης.

Η σπουδή, λοιπόν, ενός εκάστου λήμματος, ως εκτενώς και κυριολεκτικώς τα επεξεργάστηκε ο επιμελητής, αποτελεί πηγή γνώσεως και λεκτικού και νοηματικού πλούτου, που μόνον ο έρωτάς του για την γλώσσα, του επιτρέπει να μας προσφέρει. Οι ερμηνευόμενες στις σημειώσεις και το γλωσσάριο πρωτότυπες λέξεις του Χρονογράφου Μαλάλα, εμπλουτίζουν τα Λεξικά μας της Ελληνικής, που πρέπει να συμπληρωθούν κάποτε με βάση εργασίες ως η παρούσα.

Και το κείμενο του Μαλάλα θα είχε πολλά να προσφέρει, αν ανελύετο από γλωσσολογική άποψη, επειδή αποκαλύπτει εξελικτικά, φωνολογικά, σημασιολογικά και μορφολογικά φαινόμενα της Ελληνικής και εξηγεί έτσι και τις διαδοχικές μεταμορφώσεις μέχρι τους εν χρήσει σήμερα νεοελληνικούς όρους, αλλά και για την πρακτική της απόδοσής τους περιφραστικά στην νέα ελληνική.

Ο όρος συσκευασθείς = εξαπατηθείς, παγιδευθείς, χρησιμοποιεί την μεταφορική έννοια του ρήματος σκευάζω = παρασκευάζω, “μαγειρεύω”, μηχανεύομαι, επινοώ, και όχι την πρωτογενή “εντός σκεύους μαγειρεύω”, με συγκεκριμένα σκεύη ή είδη εξοπλίζω, ενδύω, στολίζω, εφοδιάζω, και μας θυμίζει με συγκεκριμένη, σε κείμενο εφαρμογή, ζωντανά, την χρήση αυτή. Ο όρος ερέα = τούφα μαλλιού, μας επεξηγεί την σημασία της καταλήξεως του θηλυκού ουσιαστικού έναντι αυτής του ουδετέρου: έριον = μαλλί. Η σημασία της γαμετής ως της νόμιμης συζύγου, υποδεικνύει και το ηθικό περιεχόμενο και το πού αντιστοιχεί η κυριολεκτική σημασία του ομορρίζου ρήματος και του γάμου καθ΄ εαυτόν.

Στην σημασία του περιβολαίου ως περιβλήματος, περικαλλύματος, επανωφορίου, κατανοούμε την ταυτότητα του παραγώγου με μεταπτωτική βαθμίδα βολ- και με μηδενική βαθμίδα βλ- και την έννοια και του περιφραγμένου αγρού που χρησιμοποιούμε σήμερα, ενώ έχει περιπέσει σε αχρηστία αυτή λέξη στην περίπτωση του ενδύματος, αν και εχρησιμοποιείτο την εποχή του Μαλάλα. Η έννοια: εξαιρετικά γοργός του όρου: περίγοργος μας είναι άμεσα κατανοητή αν θυμηθούμε την εν χρήσει σήμερα λέξη: περίφημος. Η δύναμη της περιγραφής της Ελληνικής αναδεικνύεται στον όρο οξυλάβη για την πυράγρα ή τσιμπίδα, που πράγματι χαρακτηρίζεται από την οξεία λαβή της, το μυτερό της συλληπτήριο τμήμα.

Στούς όρους: καρούχα, καρουχαρείον, καρουχάριος, που για πρώτη και μοναδική φορά απαντάται στον Μαλάλα και ετυμολογείται εκ του κάρον και όχος (πρβλ. όχημα, από την ερμηνεία του λήμματος στο Γλωσσάριον του επιμελητή), κατανούμε και εκ των ριζών κορ- (πρβλ. επί-κουρος) και οχ- (πρβλ. όχος), την ερμηνεία και ελληνική καταγωγή και των λατινικών και νεωτέρων παραγώγων ως του ιταλικού αλλά και του νεοελληνικού καρότσα, που δεν αποτελεί δάνειον, αλλά πραγματικώς αρχαία ελληνική λέξη, με τσιτακισμό του ουρανικού χ προς τσ-.

Η μελέτη και όχι η απλή ανάγνωση της Χρονογραφίας του Ιωάννη του Αντιοχέως, του επικληθέντος Μαλάλα, είναι άσκηση πνευματική και πηγή γνώσεων και πλούτου λεκτικού ανεξάντλητος, μιά άσκηση στην γνώση και στην γλώσσα μας. Και χρωστούμε γι΄ αυτό χάριτας στον επιμελητή, επειδή ανέδειξε και εμπλούτισε με την θαυμαστή του εμβρίθεια αυτά τα στοιχεία του κειμένου, που άλλως, θα είχαμε πολλοί αντιπαρέλθει, χωρίς την δέουσα σκέψη και αναζήτηση.-

Σταύρος Δωρικός
Κώστας Χατζηγιαννάκης

ΠΗΓΗ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ"

10 Νοεμβρίου 2007

ΕΛΛΗΝΕΣ - ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ*


« Ἕλληνες ἀεί παῖδές ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν »

Πλάτων, Τίμαιος, 22b

Τους όρους αυτούς τους χρησιμοποιούμε σήμερα (και χρησιμοποιούνται από αιώνες πολλούς) αναδρομικά για μια ιστορική πραγματικότητα, που δεν είχε από την αρχή αυτή την ονομασία. Πό­τε άρχισαν οι όροι αυτοί τη σταδιοδρομία τους; Μια ιδέα του προβλήματος μας προσφέρει ο Θου­κυδίδης. Γράφει ο αρχαίος ιστορικός στο τρίτο κεφάλαιο του α΄ βιβλίου της Συγγραφής τον: «πριν από τα Τρωικά δε φαίνεται να έπραξε η Ελλάδα κάτι με κοινή προσπάθεια· μου φαίνεται μάλιστα ότι ούτε το όνομα αυτό είχε όλη η Ελλάδα. Κάποτε. Αντίθετα, πριν από το Δευκαλίωνα και το γιο τον Έλληνα δεν υπήρχε καν τέτοια ονομασία, αλλά ζούσαν οι πιο πολλοί κατά φύλα («έθνη»), χω­ριστά, όπως λ.χ. οι Πελασγοί Όταν όμως ο Έλλην και τα παιδιά τον επικράτησαν στη Φθιώτιδα και απλωνόταν ευεργετικά η παρουσία τους και σε άλλες πόλεις, τότε άρχισαν να ονομάζονται με­ρικοί Έλληνες αλλά χωριστά· και χρειάστηκε χρόνος πολύς για να επικρατήσει αυτή η επωνυμία, να γενικευτεί. Τρανή απόδειξη ο Όμηρος (τα ομηρικά έπη). Γιατί, ενώ έζησε αιώνες αργότερα, δε χρησιμοποιεί το όνομα αυτό πουθενά για όλους, παρά μόνο για κείνους που οδήγησε στον πόλε­μο ο Αχιλλέας (από τη Φθία), που ήταν και οι πρώτοι με το όνομα Έλληνες. Στα έπη του ονομά­ζει Δαναούς, Αργείους, Αχαιούς...»1

Γενικότερα, οι φιλολογικές πηγές που ανάγονται σε εποχή παλαιότερη από τον 5ο αι. π.Χ. σε πολύ λίγες περιπτώσεις χρησιμοποιούν τους όρους Έλληνες (ή Πανέλληνες) και πάλι με ασαφή γε­ωγραφική αναφορά. Από τις αρχές όμως τον 5ου αιώνα και ειδικότερα μετά την εμφάνιση του περ­σικού κινδύνου τείνουν να προσλάβουν νόημα εθνικό και πολιτισμικό με εμφανή αντιδιαστολή προς άλλους λαούς, μη Έλληνες. Αυτή η διαφοροποίηση είναι λογικό να ερμηνευτεί ως συνέπεια τον κινδύνου που ώθησε τους ελληνικούς πληθυσμούς να συνειδητοποιήσουν τους δεσμούς που υπήρχαν και να επιζητήσουν συνεργασία και κάποια μορφή ένωσης. Συγκεκριμένα:

α. Τα δύο γνωστά επιγράμματα που θυμίζουν τα πεδία ένοπλης αντίστασης Ελλήνων έναντι των Περσών εισβολέων χρησιμοποιούν τους όρους Ελλάς - Έλληνες με νόημα γενικευτικό και προοιμιακά εθνικό:

Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν.

Τόνδε... Ἕλληνες... Πέρσας ἐξελάσαντες ἐλευθέρα Ἑλλάδι κοινόν ἱδρύσαντο βωμόν Διός ἐλευθερίου. (Μνημεία στο Μαραθώνα και στις Πλαταιές, 490 π.Χ. και 479 π.Χ., αντίστοιχα).

β. Την παραμονή της μάχης των Πλαταιών (479 π.Χ.)ο βασιλιάς των Μακεδόνων Αλέξανδρος Α΄ έσπευσε νύχτα να ενημερώσει τους Έλληνες του νότου για τις κινήσεις -προθέσεις των Περσών και για να ενισχύσει την αξιοπιστία του μέσα σε ατμόσφαιρα εύλογης δυσπιστίας- πρόσθεσε: «Ἕλλην καλῶ εἰμί τό γένος τό ἀρχαῖον καί οὐκ ἄν ἐθέλοιμι δούλην ὁρᾶν τήν Ἑλλάδα ἀντί ἐλευ­θέρης»2. (Έλληνας είμαι κι εγώ στην καταγωγή από παλιά και δεν είναι δυνατόν να θέλω να βλέ­πω υπόδουλη την Ελλάδα αντί για ελεύθερη).

Είναι φανερό το συνειδησιακό - εθνικό - συναισθηματικό περιεχόμενο που αποκτά αυτή η α­ναφορά στην κοινή καταγωγή· και είναι προφανής η ευρύτερη γεωγραφική σημασία του όρου Ελλάδα (που περιλαμβάνει βορρά και νότο, σύμφωνα με τη δήλωση τον επώνυμου συνομιλητή).

γ. Μέσα στο ίδιο κλίμα -με έκδηλη αντιδιαστολή του όρου Έλληνες προς τους Πέρσες επι­δρομείς- ακούονται οι στίχοι του Αισχύλου3: «Παῖδες Ἑλλήνων, ἴτε, ἐλευθεροῦτε Πατρίδα, γυναῖκας, θεῶν τε πατρώων ἕδη, θήκας τε προγόνων»...3.

δ. Καθιερώνεται και γενικεύεται τον ε΄ αιώνα η χρήση των όρων με νόημα εθνικό - πολιτι­σμικό:

— Ο Περικλής συγκαλεί Πανελλήνιο Συνέδριο στην Αθήνα το 447 π.Χ.4.

— Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στον Τρωικό Πόλεμο (όπως γράψαμε πιο πάνω). Χαρακτηρί­ζοντας τον ως έργο που έπραξαν από κοινού οι Έλληνες (Ξυγγραφή, Α΄ 3).

— Και ο Ευριπίδης παρουσιάζει το Θησέα να διακηρύσσει:

νεκρούς τούς θανόντας

θάψαι δικαιῶ, τῶν

Πανελλήνων νόμον σώζων...

(Ικέτιδες, 524-526 )

ε. Λίγο αργότερα ο Ηρόδοτος με αναφορά στα γεγονότα τον 480-479 π.Χ. παίρνει αφορμή για να διατυπώσει τα βασικά γνωρίσματα της εθνότητας (Ιστορίαι, VII. 144):

«ὅμαιμον, ὁμόγλωττον, ἱδρύματα κοινά, ἤθεα ὁμότροπα».

στ. Τα δεινά που επισώρευσε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος (431-404 π.Χ.) και η ανάμιξη των Περσών εκ νέον στα ελληνικά ζητήματα προκάλεσαν νέα όξυνση στην αντιπαράθεση των Ελλή­νων προς τους βαρβάρους και την έξαρση αισθημάτων πολιτισμικής υπεροχής. Το πνεύμα της εποχής βρίσκουμε σε κείμενα του Λυσία (Ολυμπιακός, 6)5, του Ισοκράτη (Φίλιππος,139-142) και άλλα. Τώρα τονίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη ενότητας των Ελλήνων, ως ενιαίας εθνότητας, για την απόκρουση των κινδύνων...

ζ. Παράλληλα ο φιλοσοφικός στοχασμός των Ελλήνων, σαν να επιχειρεί περιστολή τον εν­θουσιασμού και της καύχησης (τον ελεύθερον έναντι τον δούλου, του πολιτισμένου έναντι του θεωρούμενου απολίτιστου)· ο Αντιφών ο σοφιστής παρατηρεί (απόσπ. 44): «φύσει πάντα πάντες ὁμοίως πεφύκαμεν καί βάρβαροι καί "Ελληνες»6...

η. Σε λίγο το κοινό αίσθημα των Ελλήνων θα εκδηλωθεί με αποδοκιμασία για όσους λησμο­νούν την ελληνικότητα τους και υπηρετούν τους ξένους. Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό: ύ­στερα από τη νίκη των Ελλήνων στο Γρανικό ποταμό (336 π.Χ.) όσοι Έλληνες μισθοφόροι βρέ­θηκαν στο στρατό των Περσών τιμωρήθηκαν με τρόπο σκληρό: στάλθηκαν σιδηροδέσμιοι στη Μα­κεδονία να εργάζονται, γιατί-παρά την κοινή απόφαση των Ελλήνων να τιμωρήσουν τους Πέρ­σες για όσα δεινά είχαν προξενήσει στην Ελλάδα- εκείνοι, ενώ ήταν Έλληνες, πολεμούσαν υπέρ των βαρβάρων εναντίον των Ελλήνων7.

θ. Για πολιτική ένωση των Ελλήνων μπορούμε να μιλάμε μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια (338 π.Χ.), όταν ο Φίλιππος συγκάλεσε Πανελλήνιο Συνέδριο στην Κόρινθο, όπου πάρθηκαν δύο πο­λύ σπουδαίες προς αυτή την κατεύθυνση αποφάσεις:

· Κοινή Ειρήνη των ελληνικών πόλεων.

· Κοινή προσπάθεια κατά των κοινών εχθρών, των Περσών.

Το μεγάλο έργο το πραγματοποίησε ο Αλέξανδρος και τότε για πρώτη φορά απαλλάχτηκε και η Κύπρος από την ασιατική κηδεμονία8 και οι Κύπριοι πρόσφεραν - ναυτική κυρίως - βοήθεια στον Αλέξανδρο.

ι. Όλες οι μετέπειτα περιπέτειες του Ελληνισμού (Ρωμαιοκρατία...) δεν μπόρεσαν να κατα­λύσουν τους κοινούς δεσμούς καταγωγής, γλώσσας, πολιτισμού, εθνικής συνείδησης9, των Ελλή­νων.

Παρακάμπτοντας πολλές άλλες μαρτυρίες θα καταγράψουμε πολύ βιαστικά τις ακόλουθες:

(1) Τον 6ο αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ένιωσε την ανάγκη κάποια στιγμή να αφήσει τη λατινική ως γλώσσα της νομοθεσίας και να υιοθετήσει την ελληνική (Οὐ τῇ πατρίῳ γλώσσῃ τόν νόμον συνεγράψαμεν ἀλλά τῇ κοινῇ τε καί Ἑλλάδι, ὥστε γνώριμον εἶναι τοῖς ὑπηκόοις).

(2) Και το 14ο αιώνα ο Γεώργιος Πληθών (Γεμιστός - Πληθών) σε υπόμνημα του προς τον αυ­τοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγο τονίζει: «Ἕλληνες τό γένος ἐσμέν ὧν ἡγεῖσθε τε καί βασιλεύε­τε, ὡς ἡ τε φωνή καί ἡ πάτριος παιδεία μαρτυρεῖ10». Προβάλλεται ως κριτήριο ελληνικότητας η ελληνική πολιτισμική κληρονομιά με την προϋπόθεση ότι αυτή αξιοποιείται ως μορφωτικό αγα­θό, ουσιαστικά βέβαια, όχι τυπικά.

κ. Και η νεοελληνική κοινωνία πολύ γρήγορα στράφηκε σε αυτούς τους ιστορικούς όρους, για να αυτοπροσδιοριστεί και να ανασυνδεθεί με την ιστορία. Ενδεικτικά:

— Ο ανώνυμος Έλλην της Νομαρχίας χρησιμοποίησε με έμφαση το επίθετο Ελληνική (1806).

— Ο Καποδίστριας συγκρότησε συμβουλευτικό σώμα με την ονομασία Πανελλήνιον (1828).

— Ο τίτλος του νέου κράτους από την αρχή διαμορφώθηκε προς την ίδια κατεύθυνση: Κυβερνήτης της Ελλάδος

(ο Καποδίστριας) Βασιλεύς της Ελλάδος (ο Όθων), έπειτα των Ελλήνων (ο Γεώργιος).

Ταυτόχρονα εγκαταλείφτηκαν οι όροι Γραικός, Γραικία, Ρωμιός, αν και είχαν μακραίωνη ι­στορία11.


· «Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ», Κεφ. 2ο , σελ. 121 – 123, εκδ. ΟΕΔΒ, 1997

1 Όμηρος, Ιλιάδα, Β.

Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 327-28. Αρχίλοχος, απόσπ. (frag.) 54.

2 Ηρόδοτος, Ιστορίαι, IX. 45.

3 Αισχύλος, Πέρσαι, στίχοι 402-405.

4 Για το Συνέδριο αυτό: «ο Περικλής... προτείνει στην Εκκλησία του δήμου ψήφισμα με το οποίο προ­σκαλούσε όλους τους Έλληνες να στείλουν αντιπροσώπους... να σκεφτούν όλοι μαζί για τους ελληνικούς ναούς και για...

5 Λυσίας, Ολυμπιακός, 6: Έχουμε επομένως υποχρέωση να σταματήσουμε τον πόλεμο αναμεταξύ μας και μονιασμένοι να αγωνιστούμε για τη σωτηρία της Ελλάδας. Να νιώσουμε ντροπή για όσα έγιναν, και να α­ντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο που εγκυμονεί το μέλλον, παίρνοντας παράδειγμα προς μίμηση τους προγό­νους μας. Γιατί αυτοί τους βαρβάρους που ήθελαν να κατακτήσουν ξένες χώρες, τους έκαναν να χάσουν και τις δικές τους, και χάρισαν, αφού γκρέμισαν τα τυραννικά καθεστώτα, ελευθερία σε όλους.

6 Η. Diels - W. Kranz, Die Frag-mente der Vorsokratiker, 87 B 44.

7 Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασις, Α. 16:... «ὅτι παρά τά κοινῇ δόξαντα τοῖςἝλλησιν (αποφάσεις του Συνεδρίου της Κορίνθου, 338 και 336 π.Χ.) Ἕλληνες ὄντες ἐναντία τῇ Ἑλλάδι ὑπέρ τῶν βαρβάρων ἐμάχοντο».

8 Αρριανός, ό.π. Β΄ 16,20.

9 Φαίνεται ότι λαοί με μεγάλη πολιτισμική κληρονομιά σε περιόδους περιπετειών δεν εκφυλίζονται, αλ­λά ενδυναμώνονται συνειδησιακά, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες. Αυτό επιβεβαιώνεται για τον Ελλη­νισμό με όσα διαβάζουμε παραπάνω στην παράγραφο περί Ιουστινιανού και παρακάτω στη σημείωση 10.

10 Γ. Γεμιστού - Πλήθωνος, «Λόγος προς τον βασιλέα Εμμανουήλον περί...». Ανάλυση του ιστορικού αυ­τού κειμένου στο: Παν. Κανελλόπουλου, Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος, τ. 2, σελ. 27 κ.π.

11 Ενδεικτικά σημειώνουμε: Αριστοτέλης, Μετεωρολογικά, 352 α-β:

«ὁ καλούμενοςἐεπί Δευκαλίωνος κατακλυσμός... περί τόν ἑλληνικόν ἐγένετο τόπον... περί τήν Ἑλλάδα τήν ἀρχαίαν... αὐτή δ' ἐστίν ᾗ περί τήν Δωδώνην καί τοῦ Ἀχελώου...ᾤκουν οἱ Σελλοί ἐνταῦθα καί οἱ καλούμε­νοι τότε μέν Γραικοί νῦν δέ Ἕλληνες».

ΠΗΓΗ: Εκηβόλος