Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα, των οποίων το τέλος δεν έχουμε δει, έχει ξεκινήσει από πολλές πλευρές μια προσπάθεια ανίχνευσης των αιτιών τους. Σε βασικές γραμμές οι προτεινόμενες αιτίες μπορούν να αναχθούν σε τέσσερεις κύριες κατηγορίες:
1. Αίτιο της αναταραχής είναι το κοινωνικό αδιέξοδο, η επανάσταση της γενιάς των 700 ευρώ, των παιδιών που βλέπουν το μέλλον τους σκοτεινό και άχαρο. Αυτή η θέση έχει σαφώς ισχυρά επιχειρήματα, διότι τα αδιέξοδα που επικαλείται είναι πραγματικά, αλλά υπονομεύεται από τα δεδομένα. Είναι προφανές ότι οι αναταραχές οργανώθηκαν με τρόπο που φανερώνει σχεδιασμό στρατιωτικού τύπου. Χιλιάδες μηνύματα SMS στάλθηκαν χωρίς να γνωρίζουμε τον χρηματοδότη, υπήρξε συνεχής ενημέρωση μέσω ιστοσελίδων για την εξέλιξη των επεισοδίων και τα σημεία ενδιαφέροντος, υπήρξε καθοδήγηση και είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το τραγικό συμβάν του θανάτου του 15χρονου χρησιμοποιήθηκε μόνο ως πρόφαση ηθικής νομιμοποίησης των ταραχών. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο λαϊκής εξέγερσης στην καταστροφή καταστημάτων, κτηρίων πολιτισμικού ενδιαφέροντος και χριστουγεννιάτικων δέντρων. Τα αδιέξοδα της κοινωνίας μας είναι πραγματικά και πρέπει να συζητηθούν, αλλά δεν αποτελούν αιτία των συγκεκριμένων ταραχών.
2. Τις ταραχές τις οργάνωσαν κομματικοί χώροι με σκοπό να αυξήσουν και να επιβάλουν την ισχύ τους. Είναι γνωστό ότι υπήρξε όντως πολιτική κάλυψη από συγκεκριμένους χώρους καθώς και κάλεσμα συνέχισης των κινητοποιήσεων. Όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν κέρδισαν, αλλά μάλλον θα πληρώσουν εκλογικά με σημαντικές απώλειες την στάση τους. Μια στάση η οποία δεν έχει αλλάξει και παραμένει η ίδια παρά την ζημιά που προκαλεί. Αν αποκλείσουμε την περίπτωση μιας αυτοκαταστροφικής εμμονής, η στάση των συγκεκριμένων χώρων μοιάζει περισσότερο με διατεταγμένη υπηρεσία, παρά με καιροσκοπισμό. Παίζουν τον ρόλο που τους ανατέθηκε, αλλά ο ιθύνων νους πρέπει να αναζητηθεί αλλού.
3. Σκοπός των επεισοδίων είναι η παραίτηση Καραμανλή. Η εξωτερική πολιτική του πρωθυπουργού (προσέγγιση με Ρωσία αλλά και Κίνα, βέτο για την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ) φαίνεται ότι έχει ενοχλήσει κάποιους παράγοντες. Όμως η πτώση της κυβέρνησης και η προκήρυξη εκλογών μπορούσε να επιτευχθεί με άλλους τρόπους, περισσότερο αποτελεσματικούς. Υπάρχουν οι αφορμές, τις οποίες απλόχερα προσφέρουν οι χειρισμοί πολλών κυβερνητικών στελεχών (πχ σκάνδαλο Βατοπεδίου), που μπορούν να οδηγήσουν σύντομα σε εκλογές, μέσω της συνεχούς εξάσκησης πίεσης. Και μάλιστα σε εκλογές με στιγματισμένη την κυβέρνηση.
Εκλογές που θα προέλθουν από πιθανή συνέχιση των ταραχών, ναι μεν θα έχουν ως συνέπεια να χρεωθεί η κυβέρνηση την αδυναμία αντιμετώπισής τους, αλλά συνάμα θα την εμφανίσουν ως θύμα σκοτεινών κέντρων. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει αισθήματα συμπάθειας και ίσως και ηθικής δικαίωσης των κυβερνητικών χειρισμών. Συνεπώς η αιτία των ταραχών δεν είναι η επιθυμία κάποιων κύκλων για κυβερνητική αλλαγή. Αυτό θα μπορούσαν να το πετύχουν μερικούς μήνες αργότερα σε πολύ πιο ελεγχόμενες συνθήκες. Εδώ υπάρχει, ως επιφύλαξη, η περίπτωση οι εν λόγω σκοτεινοί κύκλοι (αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν) να επείγονται, για λόγους που μόνο εκείνοι γνωρίζουν, και άρα να είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν.
4. Για τις ταραχές ευθύνονται τα ΜΜΕ. Είναι αναμφισβήτητο ότι τα ΜΜΕ εκμεταλλεύτηκαν τις ταραχές τις οποίες παρουσίασαν μονόπλευρα και σε ορισμένες περιπτώσεις με προκλητικά άθλιο τρόπο. Ενήργησαν όμως με βάση τα δικά στους ιδιοτελή συμφέροντα, αλλά δεν ήταν η αιτία των ταραχών. Άλλωστε τα επεισόδια συνεχίζονται παρότι το ενδιαφέρον των ΜΜΕ έχει ατονήσει (πιθανόν λόγω κόστους). Ίσως και εδώ να ισχύουν τα περί διατεταγμένης υπηρεσίας, τουλάχιστον όσο αφορά ένα σημαντικό μέρος τους.
Αν και υπάρχουν πολλές ακόμη απόψεις, οι σημαντικότεροι σχολιαστές κινούνται σε κάποια από τις τέσσερις προαναφερθείσες κατευθύνσεις. Πέρα από την ιδιοτέλεια που κρύβουν κάποιες αναλύσεις, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από χώρους που θέλουν να προσεταιριστούν μερικούς απογοητευμένους πολίτες, το κρίσιμο ερώτημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι το «Ποιος κερδίζει και τί;».
Η συνωμοσιολογία είναι εύκολη και η φαντασία αφήνεται ελεύθερη να ανακαλύψει φανερούς και φανταστικούς εχθρούς, σκοτεινά κυκλώματα και μυστικές υπηρεσίες. Προφανώς εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν και χρειάζεται προσοχή για να παραμείνει κανείς μέσα στα πλαίσια της λογικής. Από την άλλη και αυτοί που αναζητούν τις αιτίες αποκλειστικά και μόνο σε φανερές και διαυγείς διαδικασίες, ξεχνούν ότι γνωρίζουμε πλέον, άνευ αμφισβητήσεως, πως τα παιχνίδια δεν παίζονται πάντα στο φως του ήλιου και δυστυχώς, πολλά συμβαίνουν μακριά από τα μάτια των κοινών θνητών.
Σαφώς τα παραπάνω αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα περί των αιτιών. Αλλά ας μην βιαστούμε να δώσουμε απάντηση. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια και τα αυτιά μας και το μέλλον θα ξεκαθαρίσει τα γεγονότα. Άλλωστε σε έναν βούρκο οι ακαθαρσίες, αργά ή γρήγορα, ανεβαίνουν στην επιφάνεια.
ΠΗΓΗ: Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
1. Αίτιο της αναταραχής είναι το κοινωνικό αδιέξοδο, η επανάσταση της γενιάς των 700 ευρώ, των παιδιών που βλέπουν το μέλλον τους σκοτεινό και άχαρο. Αυτή η θέση έχει σαφώς ισχυρά επιχειρήματα, διότι τα αδιέξοδα που επικαλείται είναι πραγματικά, αλλά υπονομεύεται από τα δεδομένα. Είναι προφανές ότι οι αναταραχές οργανώθηκαν με τρόπο που φανερώνει σχεδιασμό στρατιωτικού τύπου. Χιλιάδες μηνύματα SMS στάλθηκαν χωρίς να γνωρίζουμε τον χρηματοδότη, υπήρξε συνεχής ενημέρωση μέσω ιστοσελίδων για την εξέλιξη των επεισοδίων και τα σημεία ενδιαφέροντος, υπήρξε καθοδήγηση και είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το τραγικό συμβάν του θανάτου του 15χρονου χρησιμοποιήθηκε μόνο ως πρόφαση ηθικής νομιμοποίησης των ταραχών. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο λαϊκής εξέγερσης στην καταστροφή καταστημάτων, κτηρίων πολιτισμικού ενδιαφέροντος και χριστουγεννιάτικων δέντρων. Τα αδιέξοδα της κοινωνίας μας είναι πραγματικά και πρέπει να συζητηθούν, αλλά δεν αποτελούν αιτία των συγκεκριμένων ταραχών.
2. Τις ταραχές τις οργάνωσαν κομματικοί χώροι με σκοπό να αυξήσουν και να επιβάλουν την ισχύ τους. Είναι γνωστό ότι υπήρξε όντως πολιτική κάλυψη από συγκεκριμένους χώρους καθώς και κάλεσμα συνέχισης των κινητοποιήσεων. Όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν κέρδισαν, αλλά μάλλον θα πληρώσουν εκλογικά με σημαντικές απώλειες την στάση τους. Μια στάση η οποία δεν έχει αλλάξει και παραμένει η ίδια παρά την ζημιά που προκαλεί. Αν αποκλείσουμε την περίπτωση μιας αυτοκαταστροφικής εμμονής, η στάση των συγκεκριμένων χώρων μοιάζει περισσότερο με διατεταγμένη υπηρεσία, παρά με καιροσκοπισμό. Παίζουν τον ρόλο που τους ανατέθηκε, αλλά ο ιθύνων νους πρέπει να αναζητηθεί αλλού.
3. Σκοπός των επεισοδίων είναι η παραίτηση Καραμανλή. Η εξωτερική πολιτική του πρωθυπουργού (προσέγγιση με Ρωσία αλλά και Κίνα, βέτο για την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ) φαίνεται ότι έχει ενοχλήσει κάποιους παράγοντες. Όμως η πτώση της κυβέρνησης και η προκήρυξη εκλογών μπορούσε να επιτευχθεί με άλλους τρόπους, περισσότερο αποτελεσματικούς. Υπάρχουν οι αφορμές, τις οποίες απλόχερα προσφέρουν οι χειρισμοί πολλών κυβερνητικών στελεχών (πχ σκάνδαλο Βατοπεδίου), που μπορούν να οδηγήσουν σύντομα σε εκλογές, μέσω της συνεχούς εξάσκησης πίεσης. Και μάλιστα σε εκλογές με στιγματισμένη την κυβέρνηση.
Εκλογές που θα προέλθουν από πιθανή συνέχιση των ταραχών, ναι μεν θα έχουν ως συνέπεια να χρεωθεί η κυβέρνηση την αδυναμία αντιμετώπισής τους, αλλά συνάμα θα την εμφανίσουν ως θύμα σκοτεινών κέντρων. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει αισθήματα συμπάθειας και ίσως και ηθικής δικαίωσης των κυβερνητικών χειρισμών. Συνεπώς η αιτία των ταραχών δεν είναι η επιθυμία κάποιων κύκλων για κυβερνητική αλλαγή. Αυτό θα μπορούσαν να το πετύχουν μερικούς μήνες αργότερα σε πολύ πιο ελεγχόμενες συνθήκες. Εδώ υπάρχει, ως επιφύλαξη, η περίπτωση οι εν λόγω σκοτεινοί κύκλοι (αν υποθέσουμε ότι υπάρχουν) να επείγονται, για λόγους που μόνο εκείνοι γνωρίζουν, και άρα να είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν.
4. Για τις ταραχές ευθύνονται τα ΜΜΕ. Είναι αναμφισβήτητο ότι τα ΜΜΕ εκμεταλλεύτηκαν τις ταραχές τις οποίες παρουσίασαν μονόπλευρα και σε ορισμένες περιπτώσεις με προκλητικά άθλιο τρόπο. Ενήργησαν όμως με βάση τα δικά στους ιδιοτελή συμφέροντα, αλλά δεν ήταν η αιτία των ταραχών. Άλλωστε τα επεισόδια συνεχίζονται παρότι το ενδιαφέρον των ΜΜΕ έχει ατονήσει (πιθανόν λόγω κόστους). Ίσως και εδώ να ισχύουν τα περί διατεταγμένης υπηρεσίας, τουλάχιστον όσο αφορά ένα σημαντικό μέρος τους.
Αν και υπάρχουν πολλές ακόμη απόψεις, οι σημαντικότεροι σχολιαστές κινούνται σε κάποια από τις τέσσερις προαναφερθείσες κατευθύνσεις. Πέρα από την ιδιοτέλεια που κρύβουν κάποιες αναλύσεις, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από χώρους που θέλουν να προσεταιριστούν μερικούς απογοητευμένους πολίτες, το κρίσιμο ερώτημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι το «Ποιος κερδίζει και τί;».
Η συνωμοσιολογία είναι εύκολη και η φαντασία αφήνεται ελεύθερη να ανακαλύψει φανερούς και φανταστικούς εχθρούς, σκοτεινά κυκλώματα και μυστικές υπηρεσίες. Προφανώς εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν και χρειάζεται προσοχή για να παραμείνει κανείς μέσα στα πλαίσια της λογικής. Από την άλλη και αυτοί που αναζητούν τις αιτίες αποκλειστικά και μόνο σε φανερές και διαυγείς διαδικασίες, ξεχνούν ότι γνωρίζουμε πλέον, άνευ αμφισβητήσεως, πως τα παιχνίδια δεν παίζονται πάντα στο φως του ήλιου και δυστυχώς, πολλά συμβαίνουν μακριά από τα μάτια των κοινών θνητών.
Σαφώς τα παραπάνω αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα περί των αιτιών. Αλλά ας μην βιαστούμε να δώσουμε απάντηση. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια και τα αυτιά μας και το μέλλον θα ξεκαθαρίσει τα γεγονότα. Άλλωστε σε έναν βούρκο οι ακαθαρσίες, αργά ή γρήγορα, ανεβαίνουν στην επιφάνεια.
ΠΗΓΗ: Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
