Τουρκοβούνια ή Αγχεσμός.

Γοητευτικοί μύθοι και παραδόσεις μας ταξιδεύουν στην εποχή που
ο λόφος των Τουρκοβουνίων, ντυμένος στο πράσινο κρατούσε στην αγκαλιά του το άγαλμα του Αγχέσμιου Δία

Τούτο το μικρό βουναλάκι, που στη ράχη του ακουμπάει το Γαλάτσι και κατά το Στράβωνα διαιρεί την Αττική πεδιάδα στα δύο, έχει μια όμορφη ιστορία, ανακατωμένη με την παράδοση και το θρύλο, που αξίζει να την ξέρουμε.
Το όνομά του στην αρχαιότητα ήταν ΑΓΧΕΣΜΟΣ και στην κορφή του είχε άγαλμα του Δία, καιρικού θεού.
Ο Αγχεσμός, λοιπόν, ξεκινούσε από την Πεντέλη και μονοκόμματα κατέληγε στην Ακρόπολη. Γεωλογικές αναστατώσεις τον χώρισαν στα τρία μέρη. Τουρκοβούνια - Λυκαβηττός - Ακρόπολη. Τούτο το φαινόμενο δίνεται μέσα από το μύθο ως εξής.

Όταν η Αθηνά στην πάλη της με τον Ποσειδώνα πήρε την Αθήνα στην προστασία της, αποφάσισε να την οχυρώσει. Ανέβαινε στα Τουρκοβούνια, έκοβε τεράστιους βράχους για να φτιάξει τα τείχη - τα κυκλώπεια τείχη -, υπολείμματα των οποίων και σήμερα φαίνονται. Ένα πρωινό, κι ενώ κουβαλούσε έναν τεράστιο βράχο, την προλαβαίνει αγγελιοφόρος και της φέρνει το κακό μαντάτο. Η Έρση και η Άγλαυρος που είχαν οριστεί να φυλάνε το πιθάρι, μέσα στο οποίο η Αθηνά είχε κλείσει τον Εριχθόνιο-το ριζικό της πόλης - τον ελευθέρωσαν. Η Αθηνά σάστισε, ο βράχος της έφυγε από τα χέρια κι έπεσε μπροστά της, σχηματίζοντας το Λυκαβηττό.

Στα Τουρκοβούνια είχε το στέκι του ο Βοριάς, που είχε το βασίλειό του στη Θράκη και που έρχονταν εδώ για ν’ αναπαυθεί. Μια ηλιόλουστη μέρα βλέπει στον Ιλισσό την κόρη του Κέκροπα, την Ωριθίενα, που έκανε το μπάνιο της. Του “γέμισε το μάτι”, όπως θα λέγαμε σήμερα, την άρπαξε, την έφερε στα Τουρκοβούνια, την παντρεύτηκε κι έφυγαν για τη Θράκη. Έτσι, ο Βοριάς λατρεύτηκε ως Θεός στην Αθήνα και μια που τον θεωρούσαν γαμβρό τους, του έστησαν βωμό. Όταν η ναυτική δύναμη των συμμάχων συγκεντρώθηκε στην Αυλίδα και περίμεναν να φυσήξει για να σαλπάρουν για την Τροία, πήγαν στο μαντείο να ρωτήσουν. “Ρωτήστε το γαμπρό σας” τους απάντησε το μαντείο. Έκαναν θυσίες, ο βοριάς φύσηξε και τα πλοία σάλπαραν.

Η ομορφιά των Τουρκοβουνίων εντυπωσίασε το Γάλλο περιηγητή Guilletier. Γράφει, λοιπόν, ο Γκιγετιέ: “Ο Αγχεσμός είναι όρος δρυμώδες και μέσα σ’ αυτό ζουν πολλά άγρια ζώα και πουλιά. Για την πλούσια πανίδα τους έγιναν αντικείμενο λόγου στην Πόλη, με σκοπό να βγει απ’ την αφάνεια στην οποία το έριξαν οι αρχαίοι, απ’ τους οποίους αναφέρεται μόνο για το πέτρινο άγαλμα του Δία. Έγραψαν, λοιπόν, στο Σουλτάνο να πραγματοποιήσει το ετήσιο κυνήγι του στα Τουρκοβούνια”. Όπως μας λέει παρακάτω, εκείνη τη χρονιά ο Σουλτάνος είχε προγραμματίσει το ετήσιο κυνήγι του στην Όσσα.

Στα απομνημονεύματα των αγωνιστών του 1821 πολλές φορές αναφέρονται τα Τουρκοβούνια. Όταν ιδρύθηκε το Ελληνικό κράτος, οι εδώ ξένοι Δούκες, Κόμητες, Βαρώνοι κ.λ.π. που κατείχαν τα σκήπτρα, οργάνωναν κυνήγι αλεπούς για εκτόνωσή τους - κατά το πρότυπο που ισχύει και σήμερα στην Αγγλία. Κύριοι και κυρίες της τότε αριστοκρατίας, καβάλα στα άλογά τους, είχαν ως σημείο συγκέντρωσης το σημερινό Πολύγωνο κι από εκεί εξορμούσαν στα Τουρκοβούνια. Πόσο όμορφα ήταν τότε! Πόσο άχαρα είναι σήμερα!
Περισσότερες ιστορικές αναφορές και στοιχεία θα βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο του Ευάγγελου Πέχα “ΤΟ ΓΑΛΑΤΣΙ” .

Ευάγγελος Πέχας

ΤΑ "ΟΡΕΣΤΕΙΑΚΑ" - ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1903

Αιματηρές συγκρούσεις στην Ελλάδα του 1903 μ.χ. για την προάσπιση της Αρχαίας Ελληνικής Παράδοσης και, πιο συγκεκριμένα, για το δικαίωμα του να "παίζονται" στο θέατρο Αρχαίες Ελληνικές Τραγωδίες !!

ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ: ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ

Περί χυδαιότητος στη δημόσια ζωή

Οι περιπτώσεις ενός υπουργού, ενός βουλευτή και μιας καλλιτέχνιδος - δημοσιογράφου

Σύμφωνα με τα ελληνικά λεξικά, η λέξη χυδαιότης προέρχεται από τη λέξη χυδαίος, αυτή από το χύδην και η τελευταία από το ρήμα χέω. Η χυδαιότης χαρακτηρίζει κάτι κοινό, αναξιοπρεπές, υβριστικό, προσβλητικό, φθηνό, πρόστυχο κλπ. Χυδαίος δε είναι εκείνος ο οποίος προβαίνει σε χυδαιότητες.

Η παραπάνω μικρή ετυμολογική εισαγωγή είναι σκόπιμη διότι το παρόν άρθρο αναφέρεται στη χυδαιότητα στη δημόσια ζωή, η οποία (χυδαιότης) παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Συγκεκριμένα, θα χρησιμοποιήσω ως παραδείγματα τρεις περιπτώσεις, ήτοι ενός υπουργού, ενός βουλευτή και μιας καλλιτέχνιδος (;) (ή ίσως δημοσιογράφου, πάλι με ερωτηματικό), που κατά τη γνώμη μου είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα χυδαιότητος. Επειδή δεν με ενδιαφέρει να δημιουργήσω προσωπικές συγκρούσεις όταν δεν είναι αναγκαίο (ούτε φυσικά να τις αποφύγω, αν είναι αναγκαίες), δεν θα αναφέρω τα ονόματα των τριών αυτών ατόμων. Εξάλλου θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι οι περιπτώσεις αυτές είναι υποθετικές χωρίς να μειώνεται η σημασία του επιχειρήματος που θέλω να διατυπώσω.

Υπάρχει λοιπόν ένας υπουργός που με εκπληκτική ευκολία (όταν ο ίδιος είναι νηφάλιος) χαρακτηρίζει άλλους, καθ' όλα αξιοπρεπείς ανθρώπους, κατόχους δημοσίων αξιωμάτων, ως τενεκέδες ξεγάνωτους, ως αφιλότιμους, ως αποτυχημένους, όταν δε θυμώσει τους στέλνει και στο διάβολο. Για τη συμπεριφορά αυτή, ο περί ου ο λόγος υπουργός χαρακτηρίζεται από τους φίλους του ως γραφικός, από άλλους ως φαιδρός και από άλλους ως καραγκιόζης. Το σημαντικό στοιχείο όμως εδώ δεν είναι τι είναι ο υβρίζων ή τι είναι οι υβριζόμενοι. Το σημαντικό είναι ότι στο πρόσωπο του υπουργού εκφράζεται ένα υψηλό πολιτικό και κυβερνητικό αξίωμα της Δημοκρατίας μας. Τι σεβασμό μπορεί να εμπνεύσει στον απλό πολίτη ένας υπουργός που δεν σέβεται το αξίωμα που φέρει; Τι αγωγή δίδει το παράδειγμά του στους νέους πολίτες;

Συναφής είναι και η περίπτωση του βουλευτή που πρόσφατα μας υπέδειξε πώς μπορεί να γίνει κανείς διάσημος χωρίς να κάνει σπουδαία πράγματα. Απλούστατα, μπορεί να δείρει έναν διαιτητή. Αν δεν σας αρέσει το ποδόσφαιρο και πηγαίνετε στο θέατρο, τότε, αν δεν σας αρέσει το έργο, μπορείτε να δείρετε τον σκηνοθέτη. Ακόμη, αν νομίζετε ότι ο καθηγητής του παιδιού σας δεν έβαλε τους σωστούς βαθμούς, τότε μπορείτε να δείρετε τον άδικο, κατά τη γνώμη σας, καθηγητή. Γενικά, αν κάτι δεν σας αρέσει, μη διστάσετε: μερικές μπουνιές και λίγες κλωτσιές θα τακτοποιήσουν το ζήτημα. Φυσικά, θα σκεφθείτε ότι αυτό το κάνουν πολλοί άνθρωποι, τι είναι διαφορετικό στην περίπτωση του βουλευτή; Ακριβώς αυτό, ότι το έκανε ένας βουλευτής, ο κάτοχος δηλαδή του υψίστου πολιτικού αξιώματος, ένα μέλος του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας μας, ένας άνθρωπος που είναι η ζωντανή έκφραση αυτής της Δημοκρατίας. Με άλλα λόγια, ο εν λόγω βουλευτής με τις πράξεις του εξευτέλισε τον ουσιαστικότερο πολιτικό θεσμό, τον οποίο έπρεπε να προφυλάσσει με κάθε θυσία, σύμφωνα με τον όρκο που έχει δώσει.

Η τρίτη περίπτωση είναι κάπως διαφορετική, αλλά δείχνει την ίδια κραυγαλέα ασέβεια προς τους θεσμούς της κοινωνίας μας. Πρόκειται για μια κυρία, πιθανότατα δημοσιογράφο, η οποία φαίνεται ότι δεν μπορεί να διακρίνει τη σάτιρα από την ύβρι. Ετσι, λοιπόν, καθημερινά κάνει, κατά το φτωχό της μυαλό, χιούμορ και σατιρίζει τον Πρωθυπουργό της χώρας, τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και άλλους εκφραστές της Δημοκρατίας μας, ενώ ουσιαστικά, κατά τη γνώμη μου, τους προσβάλλει κατά τρόπο απαράδεκτο. Φυσικά, η εν λόγω κυρία δεν εκπροσωπεί παρά μόνο τον εαυτό της. Η επίδειξη όμως από μέρους της παντελούς έλλειψης σεβασμού προς τους πολιτικούς θεσμούς είναι υβριστική για κάθε πολίτη και για τους κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς της χώρας. Δεν έχει καμία σημασία ποιος είναι ο πρωθυπουργός ή ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ή ο κάθε πολιτικός αρχηγός. Σημασία έχει ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι εκπροσωπούν το πολιτικό μας σύστημα και ο σεβασμός προς το πρόσωπό τους είναι υποχρέωση κάθε πολίτη. Η κριτική πρέπει να ασκείται επί της πολιτικής τους και όχι επί των προσωπικών χαρακτηριστικών.

Δυστυχώς, η χυδαιότητα δεν εξαφανίζεται με νόμους ή με άλλα περιοριστικά μέτρα. Η αξιοπρέπεια στη δημόσια ζωή είναι ζήτημα παράδοσης και κουλτούρας, της οποίας η απόκτηση απαιτεί χρόνο, καλλιέργεια και κοινωνική ανάπτυξη. Ωσπου να την αποκτήσουμε, είναι χρήσιμο τα δημόσια πρόσωπα να επιδεικνύουν αυτοπεριορισμό.

Θ. Π. ΛΙΑΝΟΣ

Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ

Η χυδαιότης των «επωνύμων»

Όλα μπορεί να τα αντιμετωπίσει κανείς, εκτός από τη χυδαιότητα των άλλων. Το περίεργο είναι πως όσο λιγότερο δικαιολογείται η χυδαιότητα ως συμπεριφορά, τόσο πιο επιθετική εκδηλώνεται. Να κατανοήσει, ακόμα και να δικαιολογήσει κανείς, τη χυδαιότητα σ΄ έναν προθάλαμο νοσοκομείου ή σ΄ έναν πόλεμο, αλλά σ΄ έναν χώρο πολιτισμού γίνεται κάτι το αδιανόητο, γιατί υποτίθεται ότι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα έχει υποχρεώσει τη χυδαιότητα να υποχωρήσει, αν όχι να παροπλιστεί. Για να εξαφανιστεί, μη το συζητάμε. Καιροφυλακτεί συνήθως αφού έχει χρησιμοποιήσει τη λεοντή τής ευγένειας, της συστολής ή και της προσφοράς ακόμα, για να προσβάλλει καίρια το θύμα της. Και αναρωτιέται κανείς: ντύθηκε και στολίστηκε ένας άνθρωπος, βγήκε από το σπίτι του, πήρε ταξί και πήγε σ΄ ένα θέατρο ή σε μια αίθουσα συναυλιών, για να φαρμακώσει έναν άλλον άνθρωπο; Ένιωσε δηλαδή πως η μοναδική αποζημίωση για την ταλαιπωρία που σ΄ αυτήν υποχρεώθηκε, αντί για την πνευματικότητα του θεάματος ή του ακροάματος, θα ήταν να πετάξει το φαρμακερό του βέλος; Δεν είναι σαν να ομολογεί πως δεν κάθησε στο σπίτι του (όταν μάλιστα είναι και εργένης) γιατί δεν είχε σε ποιον να επιτεθεί;
Πώς θα νιώθατε εσείς οι ίδιοι αν σε μια σχετική εκδήλωση ακούγατε έναν «πνευματικό άνθρωπο» να λέει σ΄ έναν συνάδελφό του που δεν του έφταιξε σε τίποτε απολύτως, εις επήκοον επτά το λιγότερο ανθρώπων, ενώ όλοι μαζί οδεύανε σ΄ έναν κατάφορτο μπουφέ: «Πάμε να σου τυλίξω τα φαγώσιμα σε μια χαρτοπετσέτα ώστε να τα φας αύριο το μεσημέρι σπίτι σου». Όσο κι αν οι πάντες καταλαβαίνουν πως ενώ φαντάζεται κανείς πως εξευτελίζει τον άλλον, στην πραγματικότητα εξευτελίζεται ο ίδιος, η ατμόσφαιρα που δημιουργείται τη στιγμή της προσβολής κάνει τον άνθρωπο που ταπεινώνεται να εύχεται ν΄ ανοίξει η γη να τον καταπιεί. Δεν υπάρχει όμως πιο επικίνδυνο και ποταπό άτομο στον κόσμο από εκείνο που υπολογίζει σε μια ολιγοπρόσωπη σύναξη ή ακόμα και σε μια πολυάριθμη συγκέντρωση, στις αυθόρμητες αντιδράσεις, πριν ακολουθήσει δηλαδή κάποια σκέψη ή κάποια επεξεργασία, από πλευράς των άλλων, των λόγων που υπαγόρευσαν την προσβολή που εκτοξεύτηκε.
Βέβαια θα μπορούσε να αποδώσει κανείς μιαν ανάλογη στάση ακόμα και σε ηλιθιότητα, αν δεν αναρωτιόταν για το είδος της ηλιθιότητας που δείχνει να μη σέβεται τη σύμβαση που συνιστά ο κοινωνικός χώρος ώστε να μη στρέφεται κανείς εναντίον του άλλου. Καθώς αυτός ο άλλος (ο προσβαλλόμενος) με την ίδια έλλειψη σεβασμού της σύμβασης θα μπορούσε να σου καταμαρτυρήσει πράγματα που κυριολεκτικά θα σε εξοντώνανε. Βέβαια και μόνο το γεγονός ότι φαντάστηκες πως ταπεινώνεις έναν άνθρωπο, με το να μετέλθεις ως κατηγόρια μιαν ανάγκη όπως αυτή του να φάει κάποιος, που έχει στοιχίσει στην ανθρωπότητα τόση αγωνία, τόσο πόνο και τόσα δάκρυα, είναι κάτι που σε καταγγέλλει ως κάτι περισσότερο από χυδαίο, σε καταγγέλλει ως έναν άνθρωπο εκτός τόπου και χρόνου. Έναν άνθρωπο που εξέλαβε τη φωταγωγημένη αίθουσα ως ισόβια, αναντικατάστατή του συνθήκη. Δεν υπολόγισες ο δύσμοιρος πως φτάνει ένα φύσημα για να φτάσεις να εκλιπαρείς κάτι για το οποίο ειρωνεύτηκες τους άλλους. Πόσο ωραία το γράφει ο Ρενέ Σαρ: «Μην αρνείστε οτιδήποτε απ΄ ό,τι σας προσφέρουν. Κάποτε θα γίνετε επαίτες για μεγαλύτερες αρνήσεις».
Φαίνεται όμως πως κανείς δεν μπορεί να γίνει τόσο χυδαίος όσο ένας άνθρωπος που είναι ή αισθάνεται «επώνυμος». Πιστεύοντας πως η ακτινοβολούσα εικόνα του μπορεί να απορροφήσει όλες τις ιδιότητες και να τις μετατρέψει σε μια λάμψη που εξαφανίζει τις κηλίδες, η χυδαιότητά του που φαντάζει απίστευτη κάνει να μεγαλώνει (κατά τον ίδιο πάντα) η εκτυφλωτικότητα αυτής της λάμψης. Η «επωνυμία» λοιπόν που έχει ως συνεργό τη λογική της εικόνας μεταβάλλεται σ΄ έναν νομιμοποιημένο Γολιάθ, που αφαιρεί από τον Λόγο-Δαβίδ όχι απλά τη σφεντόνα του, αλλά τον καταργεί εντελώς.

Του Θανάση Θ. Νιάρχου

O Θανάσης Θ. Νιάρχος είναι ποιητής, συνεκδότης του περιοδικού «Η Λέξη».

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ

Ολοκαύτωμα και διαπολιτισμική αγωγή στα ελληνικά σχολεία

Στο άρθρο μας στο «ΠΑΡΟΝ» της 3/6/07 αναφερθήκαμε στην τεράστια έκταση και το βάθος του πραξικοπήματος κατά της συνταγματικής επιταγής της σχολικής συνείδησης και των αναλυτικών προγραμμάτων του υπουργείου Παιδείας, υπενθυμίζοντας στον αναγνώστη άτι έχουμε να κάνουμε με εκατοντάδες νέα βιβλία τόσο στην πρωτοβάθμια όσο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στο μεταξύ η υπουργός κ. Γιαννάκου επιβεβαίωσε του λόγου το αληθές με δηλώσεις του τύπου «είμαι επαναστάτης» και «θα τα αλλάξουμε όλα». Οι πραξικοπηματίες αναβαθμίζουν εαυτούς ευχαρίστως με τα εύσημα του επαναστάτη, όπως έχει δείξει η ελληνική ιστορία. Επίσης είπαμε ότι είναι αναγκαίο η έρευνα του πραξικοπήματος στην εκπαίδευση να επεκταθεί στα θεωρητικά συγγράμματα καθηγητών, ιδιαίτερα στα παιδαγωγικά τμήματα των πανεπιστημίων, τα οποία με μεγαλύτερη ανάλυση εξηγούν τις αρχές και τους διδακτικούς στόχους που διέπουν τα εθνομηδενιστικά σχολικά εγχειρίδια. Τέλος, προείπαμε ότι κεντρική ιδέα της όλης προσπάθειας για τη μετάλλαξη όλων των γνωστικών αντικειμένων (όχι μόνο της Ιστορίας) είναι η αποεθνοποίηση δια του πολυπολιτισμού.

Για την ακρίβεια, το πραξικόπημα στην ελληνική εκπαίδευση συνίσταται στην εγκατάλειψη του ισχύοντος συνταγματικού - παιδαγωγικού πλαισίου, που προσβλέπει στη μεταβίβαση της εθνοπολιτισμικής κληρονομιάς και στη διαμόρφωση ελληνικής εθνικής ταυτότητας, χάριν ενός νέου πολιτικού παιδαγωγικού μοντέλου που στρέφει την «κριτική σκέψη» (στη μεταμοντέρνα της εκδοχή) κατά των «μύθων» του εθνικού αφηγήματος (αποδόμηση), ενώ παράλληλα οικοδομεί τον δικό του ανυπόστατο «κοσμοπολίτικο», «διεθνιστικό», «πολυπολιτισμικό» μύθο.

Στη Μεγάλη Βρετανία, όπου για πρώτη φορά δημιουργήθηκαν δύο συγκρουόμενες ομάδες ιστορικών με βάση τα δύο αυτά μοντέλα, η διαμάχη έλαβε πολιτικές διαστάσεις με την ανάμειξη εξωπανεπιστημιακών κοινωνικών ομάδων και παραγόντων, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Οι ελλαδίτες μεταπράτες του δεύτερου μοντέλου είχαν αρχικά την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να το επιβάλουν με την κάλυψη των δύο τελευταίων κυβερνήσεων στην ελληνική εκπαίδευση χωρίς να προκληθεί αντίδραση της κοινωνίας. Γι\' αυτό και αποπειράθηκαν, όταν παρά ταύτα εκδηλώθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις, να εκφοβίσουν τους «μη ειδικούς» από θέσεως επιστημονικής αυθεντίας, ώστε να παρακαμφθεί η πολιτική διάσταση του επιχειρήματος. Η τακτική τους παράλληλα ήταν να αποκρύπτουν την εθνομηδενιστική - πολυπολιτισμική κατεύθυνση του εγχειριδίου Ιστορίας Στ΄ Δημοτικού, επικαλούμενοι την ανάγκη «εκσυγχρονισμού» της παραδοσιακής ιστοριογραφίας και των μεθόδων διδασκαλίας. Όταν αυτή η τακτική των αναθεωρητών, κάτω από την πίεση της αποκάλυψης τόσο του ιδεολογικού χαρακτήρα της «Νέας Ιστορίας» όσο και των εξωελλαδικών κέντρων και χρηματοδοτήσεων, έχασε μεγάλο μέρος της πειθούς της, ήλθε το βαρύ πυροβολικό της πολιτικής εξουσίας (η τελευταία παρέμβαση της κ. Γιαννάκου) να στηρίξει τόσο τους κύκλους που ήδη εξετέθησαν, όσο και τους άλλους που διαλανθάνουν εισέτι εις το σκότος .

Άλλη μια περίπτωση όπου το κομματικό κράτος στρέφεται απροκάλυπτα εναντίον του έθνους. Ας δούμε τώρα δειγματοληπτικά ένα νέο πανεπιστημιακό σύγγραμμα από τα πολλά που με τα λεφτά των φορολογουμένων διανέμονται δωρεάν στους μελλοντικούς δασκάλους των δημοτικών σχολείων, νυν φοιτητές των παιδαγωγικών τμημάτων των πανεπιστημίων. Το σύγγραμμα αυτό, που αφορά στη σχολική ιστορία και τη διδακτική τους, είναι το «Προσεγγίζοντας το Ολοκαύτωμα στο ελληνικό σχολείο», έργο ενός εκπροσώπου του ιστορικού αναθεωρητισμού, του καθηγητή Γιώργου Κόκκινου και ομάδας εκπαιδευτικών, Αθήνα 2007. Το πόνημα αυτό ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές του «International School for Holocaust Studies», που αποτελεί το εκπαιδευτικό τμήμα του ιδρύματος Yad Vashem με έδρα την Ιερουσαλήμ. Μέσω της διεθνούς «Task force…on Holocaust Education», προωθεί και στηρίζει την εκπαίδευση και έρευνα για το ολοκαύτωμα σε διεθνές επίπεδο, όπως τον επετειακό εορτασμό του ολοκαυτώματος την 27η Ιανουαρίου, επέτειο η οποία υιοθετήθηκε και από την Ελλάδα.

Νέα εγχειρίδια και πηγές για το ολοκαύτωμα έχουν ήδη εγκριθεί από το ΥΠΕΠΘ, μας πληροφορεί, για χρήση των εκπαιδευτικών, ενώ «στα σχολεία έχουν διανεμηθεί με πρωτοβουλία του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος και του ΥΠΕΠΘ εκπαιδευτικά πακέτα με υποδείξεις για τη διδασκαλία του ολοκαυτώματος... με πλούσιο ιστορικό υλικό που καλύπτει... την περίπτωση των Εβραίων του ελλαδικού χώρου».
Αν η διδασκαλία του ολοκαυτώματος είναι παιδαγωγικά ωφέλιμη (παρά την επιστημονική απέχθεια της καθηγήτριας Ρεπούση για «ιστορία με αίμα, ηρωισμούς και θυσία), προκύπτει το ερώτημα γιατί να μη διδάσκεται και η γενοκτονία του Ποντιακού και Μικρασιατικού Ελληνισμού; Σ\' αυτό, το βιβλίο απαντάει ότι αφενός πρόκειται εδώ περί «εθνικώς ωφέλιμων αφηγημάτων» {επομένως συντελεστικών του επάρατου εθνικισμού) και αφετέρου ότι μόνο οι γενοκτονίες των Αρμενίων, των Εβραίων, της Καμπότζης και της Ρουάντα είναι διεθνώς αναγνωρισμένες (σελ. 165, 176). Αν είναι έτσι, τότε με ποια επιστημονικά κριτήρια επιλέχθηκε η μία από τις τέσσερις αναγνωρισμένες γενοκτονίες προς διδασκαλίαν ; Σ\' αυτό υπάρχει μία και μόνο μία σωστή απάντηση, η οποία διατυπώνεται από τον ιστορικό του ολοκαυτώματος Yehuda Bauer: «Το Ολοκαύτωμα είναι μοναδικό, διαφοροποιείται από κάθε άλλη γενοκτονία λόγω της καθολικότητας εξόντωσης, της οικουμενικότητας, της ιδεολογίας (συνωμοσιολογίας) και του καθολικού εξευτελισμού (υπάνθρωποι).

Με αυτόν τον ορισμό και τον εννοιολογικό χάρτη με τα «αίτια του Ολοκαυτώματος» έχουμε τη φυσική κατακλείδα του «διερευνητικού σχεδίου εργασίας» στο οποίο εντάχθηκαν πλέον και οι σκέψεις των μαθητών, {σελ. 240-243} Μετά ταύτα γεννάται στον αναγνώστη το εύλογο ερώτημα, τι είδους έρευνα είναι αυτή, από την οποία μάλιστα ο παιδαγωγός προσδοκά την ανάπτυξη της «κριτικής σκέψης» του μαθητή (σελ, 153), της οποίας τα συμπεράσματα είναι ως την τελευταία λεπτομέρεια δεδομένα εκ των προτέρων. Μήπως η αλήθεια την οποία δήθεν κατέκτησε η επισταμένη έρευνα ήταν στην πραγματικότητα «εξ αποκαλύψεως», συστατικό κάποιου δόγματος θεολογικού τύπου; Οι συγγραφείς του βιβλίου δεν θέτουν τέτοιο ζήτημα, ομολογούν όμως ότι «η διδασκαλία του αντικειμένου (ολοκαύτωμα) υπακούει σε μια αυστηρή τυποποίηση, διεθνώς, με όποια προβλήματα εμπεριέχει κάτι τέτοιο, διευκρινίζουν όμως ότι «το ιδιαίτερα ευαίσθητο στη διαχείριση θέμα του Ολοκαυτώματος ίσως απαιτεί κάποιες γενικές κατευθυντήριες αρχές και παιδαγωγικές βάσεις για να αναπτυχθεί», (σελ. 165-166) Αυτές δίδονται από τον Υad Vashem και την International Task Force Guide-lines for Teaching the Holocaust ( (σελ. 176).

Ο αναγνώστης, που έχει προηγουμένως διαβάσει στο βιβλίο ότι η καταπολέμηση «στερε-οτυπικών αντιλήψεων αποτελεί καίριο διδακτικό στόχο της Holocaust Education, διερωτάται επί του προκειμένου ποια άραγε διαφορά έχουν οι έννοιες: «αυστηρή τυποποίηση» και «στερεοτυπική αντίληψη» και δεν βρίσκει απάντηση. Προφανώς, κάποια στερεότυπα εξαιρούνται από την αποδομητική πρόθεση της μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας... αυτής της ίδιας ιστοριογραφίας που θέλει να είναι «μαχητική, φυγόκεντρη, λυτρωτική, που αντιμάχεται την ουσιοκρατία κάθε μορφής, που προδίδει συνειδητά όλα τα δόγμα- τα... στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, όπου το έκκεντρο γίνεται πλέον κεντρικό (Γ. Κόκκινος, σελ. 12).

Υπάρχει εν τούτοις ένα μοναδικό γεγονός, που θα μπορούσε κανείς να ονομάσει το «επιστημολογικό σκάνδαλο» της μεταμοντέρνας ιστοριογραφίας, το γεγονός των γεγονότων, που απαγορεύει κάθε απόπειρα αποδόμησής του, από τους μετανεωτερικούς, με πρόσχημα την «ετερότητα» του παρελθόντος, τις πολλαπλές δυνατότητες και προοπτικές «σημασιοδότησης», το «διαμεσολαβημένο» των ιστορικών πηγών, την απουσία εγγενούς «νοήματος» των γεγονότων ή την ανυπαρξία μιας τελικής ιστορικής πραγματικότητας, Η ύπαρξη αυτού του γεγονότος των γεγονότων προκάλεσε την ειρωνική παρατήρηση του βρετανού ιστορικού Richard Evans: «Η μεταμοντέρνα θεωρία φαίνεται να είναι περισσότερο εφαρμόσιμη σε κάποιες περιοχές της ιστορίας από άλλες («In Defense of History», Ν. York 2000, σελ. 210). Για τον λόγο αυτόν ο μεταμοντέρνος ελευθεριακός πρόλογος του Γ. Κόκκινου δημιουργεί προσδοκίες που διαψεύδονται συλλήβδην από τη διόλου παιγνιώδη, αναπάντεχα κλασική διατριβή του ίδιου περί της «μοναδικότητας του ολοκαυτώματος» στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου.

Οι μεταμοντέρνες πιρουέτες χορεύονται απολαυστικά και ακίνδυνα μόνο στο παρκέ της ελ-ληνικής ιστορίας. Η αποδόμηση είναι ένα πριόνι που κόβει τα κλαδιά των άλλων, όχι αυτό που κάθεται π ίδια. Σε ποιες τάξεις θα διδάσκεται το Ι ολοκαύτωμα; Στην Στ΄ Δημοτικού, στην Γ΄ Γυμνασίου και στη Γ΄ Λυκείου. Στο μάθημα της ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και στο «πλαίσιο των επετειακών μαθημάτων για την 28η Οκτωβρίου» (!) σελ. 182. Επειδή το μάθημα της Ιστορίας είναι «δια-κλαδικό κέντρο», το ολοκαύτωμα θα εξακτινώνεται και στα άλλα σχολικά μαθήματα: έτσι ο καθηγητής της γεωγραφίας θα δείχνει χάρτες των στρατοπέδων συγκεντρώσεως και ο καθηγητής της Χημείας θα εξηγεί τη χημική σύσταση του αερίου εξοντώσεως cyclon b. Στο μάθημα της λογοτεχνίας θα διδάσκο-νται κείμενα σχετικά με τον αντισημιτισμό, στο μάθημα της αισθητικής αγωγής θα προβάλλονται ντοκιμαντέρ και πάει λέγοντας (σελ. 203). Ούτε στη Γερμανία, τον κατ\' εξοχήν χώρο της ευθύνης και της ενοχής, δεν υπάρχει τέτοια διείσδυση του ολοκαυτώματος στη σχολική διδασκαλία!

Τι οφέλη προσδοκούν για τους μαθητές οι εισηγητές της «Holocaust Educatiuon» στα σχολεία μας; Κατ\' αρχάς ο κάθε δημοκράτης και ο κάθε ανθρωπιστής καταδικάζει τους υπεύθυνους για γενοκτονίες παγκοσμίως, επομένως και τους Ναζί για τη γενοκτονία των πολιτών εβραϊκής καταγωγής, αλλά και άλλων εθνοτικών -πολιτικών ομάδων εναντίον των οποίων στράφηκε η ναζιστική θηριωδία. Εμείς οι Έλληνες είχαμε τόσα θύματα από την πείνα, τα γερμανικά αντίποινα και την αντίσταση στις δυνάμεις του Άξονα, υποστήκαμε τέτοια καταστροφή των υλικοτεχνικών υποδομών μας, που άμεσα αναγνώρισαν οι λαοί της Ευρώπης τη μεγάλη συμβολή μας στον μέχρις εσχάτων αγώνα κατά του ολοκληρωτισμού. Δεν λερώσαμε το όνομα μας, όπως άλλες χώρες, δια της συμμαχίας, άμεσης ή έμμεσης με τις δυνάμεις του Άξονα, Γιατί λοιπόν να συντρέξουμε, εξήντα χρόνια μετά τον Β\' Παγκόσμιο Πόλεμο, μια πραξικοπηματική εκπαιδευτική παρέμβαση η οποία καλλιεργεί την ενδοπροβολή ενοχικών συμπλεγμάτων στα παιδιά, υπονομεύοντας άμεσα την αυτοσυνειδησία και τη δημιουργικότητά τους;

Ιδού τώρα η απάντηση των συντελεστών του περί ου ο λόγος βιβλίου για τα οφέλη της περί του ολοκαυτώματος διδασκαλίας: καταπολέμηση του «ρατσισμού», της «προκατάληψης», των «στερεοτύπων», της διάκρισης, του «αποκλεισμού», της παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων (σελ. 181-182), της περιθωριοποίησης της «ετερότητας», του κυρίαρχου «εθνοκεντρικού αφηγήμα-τος», της ελληνοκεντρικής ταυτότητας (σελ. 210). Ανάδειξη της διαφορετικότητας, αποδοχή της ετερότητας, διαπολιτισμική κατανόηση κ.λπ. (σελ. 202). Δηλαδή:

Δηλαδή ανελέητο ενοχικό αυτομαστίγωμα του Έλληνα, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετάλλαξη της Ελλάδος, πραξικοπηματικά, σε ουδετεροεθνές κρατικό μόρφωμα, σε ένα δυνητικά συγκρουσιακό πεδίο ενωτικών διεκδικήσεων: Πρώτον, δημιουργείται η ρήξη της κοινωνικής συνοχής, με την ενθάρρυνση της λαθρομετανάστευσης (φαινόμενο μοναδικό σε ευρωπαϊκή κλίμακα) και την απουσία εθνικής μεταναστευτικής πολιτικής (immigration policy), δεύτερον, παγιώνεται πολυε-θνοτικό πολιτικό καθεστώς δια της απονομής ίσων πολιτικών δικαιωμάτων στους νέους εποίκους (κατά τον ΟΗΕ η Ελλάδα θα έχει πληθυσμό 15 εκατ. το 2015!) και τρίτον ανακυκλώνεται το συνολικό γνωστικό περιεχόμενο της εκπαίδευσης, με κεντρικό άξονα τη «διαπολιτισμική» αγωγή. Η τελευταία ελπίζεται ότι θα περιορίσει το συγκρουσιακό δυναμικό των ριζικών ανακατατάξεων στον -ακόμα- ελληνικό χώρο...

Όπως διαφαίνεται από τους στόχους της, η «Διδασκαλία του ολοκαυτώματος» στα ελληνικά σχολεία μικρή σχέση έχει στην πραγματικότητα με τα ιστορικά παθήματα του εβραϊκού λαού. Χρησιμοποιείται προσχηματικά από τους συντελεστές της «Νέας Ιστορίας» (στο βιβλίο επαινούνται και τα πονήματα των γνωστών καθηγητριών Ρεπούση και Κουλούρη, σελ. 271,149, 164) για την προώθηση των ιδίων πάντα στόχων (όπως εν τω μετρώ ανεδείχθησαν στη δημόσια συζήτηση) της πολιτικής τους παρέμβασης.

Κωνσταντίνος Ρωμανός
Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Αντίβαρο, Ιούλιος 2007

Εφημερίδα Παρόν 17.06.2007

ΠΗΓΗ:ΑΝΤΙΒΑΡΟ